Ο πολιτισμός της καθημερινότητας

Ο όρος πολιτισμός με την ευρεία έννοιά του, εκτός από τις Τέχνες, τα Γράμματα και τις επιστήμες, συμπεριλαμβάνει και τον τρόπο ζωής μας, το σύστημα αρχών και αξιών μας.  Πολιτισμός, δεν είναι μόνο η ανάπτυξη της επιστήμης και της μηχανής,  δεν  είναι  μόνο  οι καλές τέχνες, ούτε  προσδιορίζεται  μόνο  λογιστικά.  Είναι     κυρίως   ο άνθρωπος και η καθημερινότητά του. Από κει, άλλωστε, θα έπρεπε να πηγάζει κι εκεί να στοχεύει κάθε πολιτιστική προσπάθεια.   Οι πολιτιστικές αξίες τότε και μόνον αποκτούν διάρκεια, εφόσον είναι πανταχού παρούσες. Αλλιώς  αφήνουν εντυπώσεις, αλλά όχι ήθος.

Ο πολιτισμός μας   εκφράζεται από το ήθος του πολίτη, από την αποδοχή του «άλλου», από το σεβασμό στη διαφορετική άποψη, από την απόρριψη της βίας.  Ο πολιτισμός ξεκινάει από τον σεβασμό προς τον διπλανό – πώς αλλιώς; Έτσι, όμως, που είναι η παιδεία πολλών από  εμάς,    λειψή έως ανύπαρκτη, πώς να υπάρξει σεβασμός; Πώς να ελευθερωθεί ο «χώρος» του άλλου, όταν είναι κατειλημμένος από το συνήθως  ασυνάρτητο  «εγώ» μας;  Όταν, πάση θυσία, πρέπει να επικρατήσει αυτό το «εγώ»;

Ο πολιτισμός μας   αντανακλάται  και στη  στάση  μας  απέναντι   στους  δημόσιους   χώρους,  όπου όλοι  βρισκόμαστε  μόλις  αφήσουμε πίσω μας τον προσωπικό, ιδιωτικό μας χώρο ^.  όπου  όλοι   ανεξαιρέτως  έχουμε  πρόσβαση  ισότιμα  και  ελεύθερα,  χωρίς  αποκλεισμούς.   Παιδεία και πολιτισμός είναι να μαθαίνουμε οι γονείς πρώτιστα στο παιδί μας να σέβεται και να προστατεύει το δημόσιο  χώρο  -   τον  χώρο  που σχετίζεται με το κοινωνικό σύνολο και ο λόγος ύπαρξης του είναι ο λαός ^. τον   χώρο   όπου   οι άνθρωποι έχουν την ευκαιρία να αλληλεπιδρούν ο ένας με τον άλλον αλλά και με το παρελθόν τους.  

Αυτή  η  έλλειψη  σεβασμού  προς το δημόσιο χώρο που φτάνει μέχρι την κακοποίηση και την καταστροφή του  σήμερα   παραγνωρίζεται από  πολλούς. Η ποικιλότροπη κακοποίηση και η  υποβάθμιση  των δημόσιων χώρων  και των μνημείων της πόλης   δε συνιστούν πολιτισμό της καθημερινότητας. Είναι  απερίγραπτες εικόνες που  πληγώνουν το βλέμμα μας,  τραυματίζουν την αισθητική μας  και  δεν τιμούν τον πολιτισμό και την παιδεία μας. Γιατί η παιδεία δεν είναι αποκομμένη από την καθημερινή μας πραγματικότητα. Είναι η συμπεριφορά και η στάση μας στην καθημερινή πραγματικότητα.

Ιδιαίτερα στις συνθήκες της σημερινής κρίσης, θα μπορούσαμε να πούμε πως ο πολιτισμός μπορεί και πρέπει να αποτελέσει κεντρικό στοιχείο για μια «νέα ταυτότητα» της  κοινωνίας  μας  και οφείλουμε  ως    δημόσιο αγαθό να το διαφυλάξουμε και να το υπερασπιστούμε.   Είναι ανάγκη ζωτική, όπως η τροφή, το νερό και ο ύπνος,  προκειμένου   να  αντιμετωπίσουμε  τις  κάθε  λογής  δυσκολίες. Και δεν χωράνε εκπτώσεις στον πολιτισμό, γιατί αυτές σηματοδοτούν εκπτώσεις και στο χαρακτήρα μας και στη συμπεριφορά μας  και  εξασθενίζουν  τα  ηθικά  θεμέλια  των  κοινωνιών  μας. Ας μάθουμε   να  σεβόμαστε, επιτέλους, και ας προστατεύουμε ό,τι ανήκει σε όλους μας!

. 

Κείμενο  από  το  διαδίκτυο

διασκευή