Τρίτη 6 Ιουλίου 2010

Σε αναζήτηση ενός «νέου πατριωτισμού»





Το ερώτημα τίθεται, ήδη από πολλές πλευρές και με πολλούς τρόπους: σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης, περιφερειακών ολοκληρώσεων και ασυγκράτητης μετακίνησης μεταναστευτικών πληθυσμών, όταν τα εθνικά σύνορα τα πραγματικά και τα νοητά (π.χ. τα σύνορα του πολιτισμού και της παιδείας) είναι πλέον διάτρητα και παραβιάζονται από «ξένες δυνάμεις» τι μπορεί να είναι η πατρίδα και ποιο το περιεχόμενο του πατριωτισμού.

Είναι μερικά χρόνια που ο όρος «νέος πατριωτισμός» δημοσιεύεται και δοκιμάζεται και τούτο μαρτυρεί τουλάχιστον ότι αναζητούμε κάτι που θα δώσει συγκεκριμένη έννοια και νόημα σε εκφράσεις όπως το «γενικό καλό» ή το «καλό του τόπου» και το «καλό της χώρας». Η αναζήτηση ενός «καλού» πάνω από οποιαδήποτε διαφορά, ταξική ή πολιτική. Αυτό κάποτε ήταν η πατρίδα ή νομίζαμε ότι ήταν και ο πατριωτισμός μας καλούσε να την υπερασπιστούμε θυσιάζοντας και τη ζωή μας. Σήμερα για ποιο ανώτατο «καλό» θα κληθούμε να αγωνιστούμε και να θυσιαστούμε;

Ο όρος και η αναζήτηση του «νέου πατριωτισμού» προβάλλουν κάθε φορά που ομάδες, τάξεις και άτομα περιχαρακώνονται σε εγωιστικά συμφέροντα αδιαφορώντας για τη ζημιά που προκαλούν στο σύνολο. Αυτή η εγωιστική περιχαράκωση παρατηρείται σε απλά φαινόμενα, όπως π.χ. όταν η πορεία μιας εκατοντάδας ανθρώπων, ανεξαρτήτως αν έχουν δίκαιο ή όχι, καταλύει τη λειτουργία της πόλης και προκαλεί ζημιά, δυσκολίες και αγανάκτηση σε χιλιάδες συμπολίτες τους, εξαφανίζοντας κάθε έννοια «γενικού καλού» συναντίληψης και αλληλεγγύης. Πιο σύνθετο, αλλά και πολύ πιο βλαβερό είναι το φαινόμενο της περιχαράκωσης πίσω από ισχυρά και προκλητικά συμφέροντα και της χειραγώγησης της δημόσιας ζωής για την κατοχύρωση και αναπαραγωγή τους. [ … ]

Ο όρος «νέος πατριωτισμός» είναι ίσως καταχρηστικός και παραπλανητικός. Δε σημαίνει ότι δεν υπήρχε παλαιότερα ή ότι έρχεται να αντικαταστήσει τον «παλαιό» επειδή εξέλιπε. Η έννοια του πατριωτισμού όπως διαμορφώθηκε και επιβλήθηκε από τη Γαλλική Επανάσταση και έχει κεντρικό πυρήνα την υπεράσπιση του εθνικού εδάφους και όλων των αγαθών, υλικών και άυλων, που υπάρχουν πάνω σε αυτό εξακολουθεί να είναι ο σκληρός πυρήνας κάθε πατριωτισμού, παλαιότερου ή νεότερου. [ … ]

Αν, έστω καταχρηστικά, χρησιμοποιούμε τον όρο «νέος πατριωτισμός» είναι για να εντάξουμε στον πατριωτισμό αξίες και αγαθά που η ζωή μας αναγκάζει να τα υπερασπισθούμε ως υπέρτατα αγαθά και αξίες, ως «γενικό καλό» και «καλό του τόπου». […]

Πατριωτισμός δεν σημαίνει ξενοφοβία και απομόνωση, περιχαράκωση σ’ έναν αρρωστημένο εθνικισμό. Αντιθέτως σημαίνει συμμετοχή, αλλά με ίσους όρους και ισότιμες αξίες. Η μειωμένη ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μας είναι άνισος και καταπιεστικός όρος συμμετοχής και οποιασδήποτε συναλλαγής. Η αύξηση της παραγωγικότητας στις σύγχρονες συνθήκες είναι πρώτιστο εθνικό αίτημα που ανταποκρίνεται στην επιδίωξη του «γενικού καλού» ή του «καλού του τόπου», ανεξάρτητα από ταξικές ή πολιτικές διαφορές.

Αν θέλαμε να επεκταθούμε στον τομέα του πολιτισμού θα μπορούσαμε να βρούμε ανεκτίμητες αξίες, άξιες να τις υπερασπισθούμε. Επειδή ο χώρος εξαντλείται θα ήθελα να προσθέσω και μόνο ως τίτλο, μία αξία που χρειάζεται να επιστρατεύσουμε όλο τον πατριωτισμό μας, παλαιό και νέο, και να την υπερασπισθούμε. Είναι η περιφρούρηση του Φυσικού Περιβάλλοντος της πατρίδας μας που δέχεται βάρβαρες επιθέσεις και επιδρομές και οφείλουμε να το υπερασπισθούμε.
Aντώνης Καρκαγιάννης
Από τον Τύπο

Δεν υπάρχουν σχόλια: