Η βία και το τέλος του πολιτισμού της δημοκρατίας

Του    Γεράσιμου   Μοσχονά

1. Ας ξεκινήσουμε από το αυτονόητο. Στη χώρα μας ένα σημαντικό τμήμα του (νεανικού κυρίως) πληθυσμού έτεινε, ήδη πριν από το μνημόνιο, προς τις «ακραίες» μορφές διαμαρτυρίας και έδειχνε κατανόηση στη βίαιη πολιτική  δράση.

2. Τα παλαιά «ραγίσματα» του κοινωνικού ιστού που διαμορφώθηκαν - και αγνοήθηκαν -  τα προηγούμενα χρόνια, αδικίες που προκλήθηκαν από τη νεόπλουτη κοινωνία και το μεροληπτικό κράτος, τώρα, με τη σκληρή λιτότητα και την ανεργία, βγαίνουν στην επιφάνεια. Η ήπια βία των γιαουρτιών αυτό εκφράζει. Υπόγεια και επίγεια ρεύματα, που ήδη υπήρχαν, σήμερα «νομιμοποιούνται». Και επιτίθενται επί δικαίους  και  αδίκους.

3. Γιατί η βία προς τους πολιτικούς δεν προκαλεί την ακραία απομόνωση αυτών που την ασκούν; Διότι η ελληνική κοινωνία εισέρχεται σε μια νέα εποχή. Στη νέα αυτή εποχή η βία κατανοείται σαν νόμιμη μορφή έκφρασης, αλλά και σαν μέσο δράσης που έχει πολιτική αποτελεσματικότητα (ας δούμε την Κερατέα).

4. Η βία εκφράζει απογοήτευση, στέρηση και οργή. Δεν είναι πια, όπως συχνά νομίζεται, μόνο μίμηση, μόνο φάρσα ή μόνο «κενό θέαμα». Εκφράζει, ταυτόχρονα, το τέλος του πολιτισμού της δημοκρατίας. Το τέλος του σεβασμού προς τις ιδέες του άλλου, προς τα λάθη του, προς το ίδιο το πρόσωπό του.  

5. Η ελπίδα δεν βρίσκεται στην καταδίκη της βίας. Βρίσκεται στην ίδια τη δυναμική της βίας. Καθώς αποτελεί αυτοτροφοδοτούμενο και καταστροφικό φαινόμενο, στο τέλος τρομάζει όχι μόνο την κοινωνία, αλλά και τις ίδιες τις μειοψηφίες που την ασκούν.  Η βία, σκληρή ή ήπια, είναι αυτεπίστροφο όπλο. 

Εφημερίδα  Το  Βήμα

Ο κ. Γεράσιμος Μοσχονάς είναι αναπληρωτής καθηγητής Συγκριτικής   Πολιτικής στο  Πάντειο  Πανεπιστήμιο.