Υψηλότατε, Εξοχότατοι,

Αξιότιμοι Προσκεκλημένοι,

Κυρίες και Κύριοι,

Αποτελεί ξεχωριστή τιμή για μένα η παρουσία μου εδώ, σε μία ιδιαίτερα σημαντική συνάντηση. [...]

Η σημερινή Σύνοδος πραγματοποιείται έναν περίπου μήνα μετά από τη Διάσκεψη Κορυφής της Κοπεγχάγης, τα αποτελέσματα της οποίας ήταν κατώτερα των προσδοκιών αλλά και των περιστάσεων. Η κλιματική αλλαγή είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει σήμερα η ανθρωπότητα. Απειλεί την ίδια τη βιωσιμότητα του πλανήτη και το μέλλον των επόμενων γενιών. Σ΄αυτή την πρόκληση όφειλαν να απαντήσουν οι ηγέτες του κόσμου. Και αντί να περιοριστούν σε μια συμφωνία στον ελάχιστο κοινό παρονομαστή, να προχωρήσουν σε μια παγκόσμια, περιεκτική και νομικά δεσμευτική συμφωνία, με συγκεκριμένους στόχους και χρονοδιαγράμματα.

Η αποτυχία της Κοπεγχάγης προσλαμβάνει δραματικές διαστάσεις αν ιδωθεί ως στοιχείο μίας μεγαλύτερης εικόνας. Και η μεγάλη εικόνα είναι εκείνη μίας βαθιάς, πολυδιάστατης κρίσης, οικονομικής, κοινωνικής, ενεργειακής και περιβαλλοντικής, η οποία συνδέεται με το μοντέλο ανάπτυξης που υιοθετήσαμε και ακολουθήσαμε ως «ανεπτυγμένος κόσμος» τα τελευταία χρόνια. Μοντέλο απληστίας και ασυδοσίας στο όνομα του κέρδους για τους λίγους, μοντέλο υπερκατανάλωσης και κατασπατάλησης των φυσικών πόρων, μοντέλο που διευρύνει συνεχώς τις παλιές ανισότητες και δημιουργεί νέες. Αυτή λοιπόν είναι η «μεγάλη εικόνα» και είναι ζοφερή. 

Όμως, όπως είναι γνωστό, η κάθε κρίση εγκυμονεί και μια ευκαιρία. Κορυφαίοι οικονομολόγοι επισημαίνουν εδώ και καιρό ότι οι πολιτικές και τα μέτρα που αφορούν στην προώθηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και της ενεργειακής αποδοτικότητας, μπορούν να παίξουν καθοριστικό ρόλο στην έξοδο της παγκόσμιας οικονομίας από την κρίση και στην ταχύτερη ανάκαμψη. Σταδιακά διαμορφώνεται και ένα κοινωνικό κίνημα υπέρ της καθαρής ενέργειας που ωθεί τις πολιτικές ηγεσίες στο δρόμο της πράσινης ανάπτυξης.

Όπως γνωρίζετε, η Ε.Ε. έχει δεσμευθεί να περιορίσει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και να ενισχύσει το μερίδιο των ΑΠΕ στην τελική ενεργειακή κατανάλωση, κατά 20% μέχρι το 2020.  Αλλά δεν πρόκειται απλώς για την υλοποίηση ενός ακόμη στόχου, αλλά για κάτι πολύ ευρύτερο. Πρόκειται για τη διατήρηση της πρωτοπορίας στον αγώνα για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Πρόκειται για μια ριζική αλλαγή κατεύθυνσης στην παραγωγή και στην κατανάλωση. Συνδέεται με την προσπάθεια της Ευρώπης να ενισχύσει την ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού και να περιορίσει την ενεργειακή της εξάρτηση από τρίτες χώρες. Πρόκειται, τελικά, για δομική αλλαγή φιλοσοφίας ανάπτυξης, όπου κυρίαρχη έννοια γίνεται η αειφορία, η βιωσιμότητα. Βιωσιμότητα όχι μόνο των φυσικών πόρων, αλλά των αγορών -με τη δημιουργία νέων βιώσιμων επενδυτικών ευκαιριών- βιωσιμότητα της απασχόλησης, με τη δημιουργία νέων αποκεντρωμένων θέσεων εργασίας.

Υπάρχει κάτι ακόμα σημαντικότερο: Η μεγαλύτερη δυνατή ανάπτυξη και αξιοποίηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, η αλλαγή ενεργειακού και αναπτυξιακού μοντέλου, μπορεί να συμβάλλει καθοριστικά στην καταπολέμηση των ανισοτήτων και την προώθηση της κοινωνικής συνοχής. Από το τοπικό, περιφερειακό, εθνικό επίπεδο μέχρι βεβαίως το ευρωπαϊκό και το παγκόσμιο.

Οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας μπορούν να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στον εκδημοκρατισμό της ενέργειας. Διότι δεν είναι πλέον μόνον οι μεγάλες και ισχυρές χώρες ή οι μεγάλοι πολυεθνικοί ενεργειακοί κολοσσοί που έχουν θέση στην παγκόσμια ενεργειακή αγορά. Λόγο και ρόλο στην ενεργειακή σκακιέρα μπορούν να έχουν πλέον χώρες μικρού και μεσαίου μεγέθους, όχι απαραίτητα βιομηχανικές, αλλά και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που αποτελούν την ατμομηχανή της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας. Αλλά και στο παγκόσμιο επίπεδο, οι ΑΠΕ μπορούν να συμβάλλουν στον εκδημοκρατισμό της ενέργειας, διότι το δυναμικό τους είναι ανεξάντλητο και στις αναπτυσσόμενες χώρες και ιδιαίτερα τις πλέον ευάλωτες, με αποτέλεσμα να διανοίγονται τεράστιες ευκαιρίες ανάπτυξης και ευημερίας για τους λαούς των χωρών αυτών, συμβάλλοντας έτσι στον περιορισμό του χάσματος Βορρά-Νότου.  Με δυο λόγια, οι φτωχές χώρες μπορούν να κερδίσουν δύναμη και προοπτικές ευημερίας για τους πληθυσμούς τους, αξιοποιώντας τη δύναμη του αέρα, της γης, του ήλιου και της θάλασσας.

Τέλος, να μην ξεχνάμε ότι η ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας αποτελεί τη μόνη αξιόπιστη εναλλακτική λύση, στο πρόβλημα της εξάντλησης των αποθεμάτων των ορυκτών καυσίμων και της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Και είναι η μόνη ειρηνική επιλογή προκειμένου να εξασφαλίσουμε πόρους για την παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη.

Κυρίες και Κύριοι,

[...] 

Μπορούμε και πρέπει να ενώσουμε τις δυνάμεις μας για να διασφαλίσουμε τη μετάβαση σε μια νέα εποχή, όπου η ανάπτυξη θα είναι προς όφελος των πολλών και συμβατή με την προστασία του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων. Και η ενέργεια, από μέσο επιβολής και ισχύος θα μετατραπεί σε εργαλείο για τη διεύρυνση της δημοκρατίας, την προώθηση της ευημερίας των λαών και τη διασφάλιση ενός βιώσιμου μέλλοντος για τα παιδιά μας. Ας μην αφήσουμε αυτή την ευκαιρία, ίσως την τελευταία, να πάει χαμένη.

Ευχαριστώ για την προσοχή σας.

Ομιλία του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας στο «World Future Energy Summit» στο Αμπού Ντάμπι   

18  Ιανουαρίου   2010