Η προσωποποίηση του Μεγάλου Αδελφού στο Διαδίκτυο

Πριν από λίγα χρόνια κανένας δεν θα ήταν σε θέση να πιστέψει τι είδους εξέλιξη μπορεί να έχει ένα κοινωνικό δίκτυο μέσω Διαδικτύου. Η πραγματικότητα όμως έμελλε να αποδείξει ότι οι δυνατότητες που προσφέρει το Διαδίκτυο είναι σε θέση να αναδείξουν μια απλή «επετηρίδα» μέσω Διαδικτύου σε ένα πραγματικό παγκόσμιο φαινόμενο. Ο λόγος γίνεται για το γνωστό μας Facebook, το οποίο δημιουργήθηκε αρχικά ως πανεπιστημιακή επετηρίδα μέσω Διαδικτύου.

Σήμερα το Facebook αριθμεί πάνω από 175 εκατομμύρια μέλη σε παγκόσμιο επίπεδο και πρόκειται για τη μεγαλύτερη «ανοικτή» κοινωνία που έχει δημιουργηθεί ποτέ. Ο χαρακτηρισμός «ανοικτή» συνίσταται στο γεγονός ότι τα όσα στοιχεία βρίσκονται διαθέσιμα στις ιστοσελίδες του Facebook είναι διαθέσιμα άμεσα ή έμμεσα σχεδόν σε κάθε άνθρωπο που έχει πρόσβαση στο Διαδίκτυο. Με τη λέξη στοιχεία νοούνται ΟΛΑ τα στοιχεία που ο χρήστης έχει «δώσει» στο ανωτέρω δίκτυο και περιλαμβάνει ενδεικτικά- και όχι περιοριστικά  το όνομα, το επώνυμο, την ημερομηνία γέννησης, τις σπουδές, την εργασιακή εμπειρία αλλά και προσωπικές φωτογραφίες, ιδιαίτερα βίντεο και αγαπημένα βιβλία.

Με αυτά τα δεδομένα, δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι ο διαφημιζόμενος στο Facebook έχει τη δυνατότητα να καθορίζει σε ποιους ακριβώς χρήστες θα προβάλλεται η διαφήμισή του, δηλαδή αν επιθυμεί να εμφανίζεται σε άνδρες ή γυναίκες, σε φοιτητές ή εργαζομένους, σε Έλληνες ή όχι, ακόμη και σε παντρεμένους ή αρραβωνιασμένους.

Δυστυχώς όμως σε αυτή την παγκόσμια κοινωνία- όπως και σε κάθε κοινωνία- υπάρχουν και κάποιοι οι οποίοι εγκληματούν. Πολλά είναι τα παραδείγματα ανθρώπων που εκβιάζουν, εξυβρίζουν και «πλαστοπροσωπούν» κατά συρροή στο Facebook. Ακόμη πιο επικίνδυνο όμως καθίσταται το γεγονός ότι η δομή του Διαδικτύου είναι τέτοια που δεν είναι πάντα εύκολος ή ακόμη και δυνατός ο εντοπισμός τους. Επίσης, η δομή του Διαδικτύου δημιουργεί και πρόβλημα εφαρμογής δικαίου, καθώς το Διαδίκτυο δεν γνωρίζει σύνορα και άρα έννομες τάξεις. Επιπλέον, το ζήτημα της χρήσης του Facebook καθίσταται ακόμη πιο επικίνδυνο για δύο λόγους: πρώτον, τα εκατομμύρια των χρηστών τους έχουν συναινέσει στους όρους του Facebook και δεύτερον, έχουν συναινέσει διότι δεν μελέτησαν- όπως θα ήταν συνετό - τους όρους χρήσης των ιστοσελίδων του. Στους λόγους αυτούς θα πρέπει να προστεθούν τα network-effects που έχει προξενήσει η αθρόα χρήση του, κάτι που το έχει καταστήσει μια άνευ προηγουμένου «μόδα». Το Facebook κρύβει πολλούς κινδύνους τόσο για τα παιδιά όσο και για τους ενήλικες χρήστες του. Μεταξύ άλλων, εγείρει προβληματισμούς το γεγονός ότι η ιστοσελίδα διατηρεί κάθε δικαίωμα να διατηρήσει τα στοιχεία του χρήστη ακόμη κι αν αυτός αποφασίσει να διαγράψει το προσωπικό του προφίλ χρήστη ή ακόμη κι αν αλλάξει τα στοιχεία του. Επίσης, πρόκειται για μια ιστοσελίδα με ανύπαρκτα στοιχεία ασφαλείας και επιβεβαίωσης της ταυτότητας των χρηστών  του. Πρόσφατα, ψυχολόγοι διαπίστωσαν ότι η χρήση του Facebook είναι σε θέση να προκαλέσει ψυχολογικές διαταραχές εθισμού. Επιπρόσθετα, αποτελεί γεγονός ότι το Facebook   χρησιμοποιείται από χάκερ, εργοδότες και μυστικές υπηρεσίες προκειμένου να αξιοποιήσουν τις πληροφορίες που διαθέτει, όπως φωτογραφίες, τηλέφωνα και εργασιακή εμπειρία. Ακόμη και φαινόμενα πορνείας μέσα από το «ψάρεμα» της πρόσκλησης νέων φίλων έχουν γίνει γνωστά.

Δυστυχώς, στο Διαδίκτυο κανένας δεν ξέρει ότι μπορεί να είσαι σκύλος... Η χρήση του Facebook μπορεί να αποτελέσει ίσως την τέλεια προσωποποίηση του Μεγάλου Αδελφού, με τη διαφορά ότι οι «παρακολουθούμενοι» συναινούν και ως κάποιο σημείο απολαμβάνουν την «παρακολούθηση». Συνεπώς, την επόμενη φορά που θα προσθέσετε μια νέα φωτογραφία σας ή έναν καινούργιο φίλο στη λίστα σας σκεφτείτε το καλύτερα...

Εφημερίδα   το  Βήμα

ΕΠΑΜΕΙΝΩΝΔΑΣ ΣΤΥΛΟΠΟΥΛΟΣ

Ο κ. Επαμεινώνδας Λ. Στυλόπουλος είναι δικηγόρος.