…Προς αναζήτηση ετυμολογίας - Και πολιτικής

Του  Παντελή   Μπουκάλα

Για τους Έλληνες, για πολλούς Έλληνες, πάντως όχι για όλους, οι υπεύθυνοι για τον καταποντισμό της χώρας μας, όχι απλώς οι κύριοι παρά οι μοναδικοί, είναι οι Γερμανοί. Αυτό προκύπτει από τις δημοσκοπήσεις αλλά και από τον τόνο και τη γραμμή που δίνουν πολά μίντια, έντυπα, ηλεκτρονικά και διαδικτυακά : τόνος απαξιωτικός, κατεδαφιστικά γενικευτικός, χλευαστικός, μνησίκακος. Για τους Γερμανούς, για πολλούς Γερμανούς, πάντως όχι για όλους, οι υπεύθυνοι για την πλήρη απορρύθμιση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όχι απλώς οι κύριοι παρά οι μοναδικοί, είναι οι Έλληνες. Αυτό φανερώνουν οι δημοσκοπήσεις, αυτό και ο τόνος των μίντια που αντί να ενημερώνουν, διαμορφώνουν: τόνος απαξιωτικός, κατεδαφιστικά γενικευτικός, χλευαστικός, μνησίκακος.

Μέσα στις τόσες διαφορές πάντως, μέσα στην αντιπαλότητα, αναγνωρίζονται εύκολα οι ομοιότητες: ίδια η ρητορική και τα αμιγώς συναισθηματικά ερείσματά της, ίδιο (μικρότατο δηλαδή) το ενδιαφέρον για αυτοκριτική, κοινή η ταύτιση των λαών με τους ηγέτες τους (θαρρείς και Ελλάδα = Παπανδρέου + Σαμαράς + Καρατζαφέρης, και Γερμανία = Μέρκελ), κοινή και η προσφυγή στα τετριμμένα στερεότυπα: Οι «τεμπέληδες του Νότου, μαθημένοι να ζουν σαν παράσιτα» από τη μια, οι «Γερμαναράδες που θέλουν τον κόσμο δικό τους» από την άλλη. Τι βρίσκεται στο ενδιάμεσο αυτών των αφορισμών δεν ξέρω. Υποθέτω πάντως ότι δεν βρίσκεται η «Ευρώπη των λαών» ή η «Ευρωπαϊκή Ένωση της κατανόησης και της αλληλεγύης», που αποδεικνύεται πια ότι ανήκει στον μύθο παρά στην Ιστορία, όπως η βασιλοπούλα που, βλέποντάς την ο Δίας στις ακτές της Φοινίκης, την ορέχτηκε και την άρπαξε ταυρόμορφος.

Λοιπόν, από τις διάφορες ετυμολογίες του ονόματος Ευρώπη που προτάθηκαν κατά καιρούς, η πιο μακρινή από τα πράγματα φαίνεται πια (αν δεν φαινόταν ήδη στους περασμένους εμπόλεμους αιώνες) εκείνη που αποδίδει στη λέξη τη σημασία της ανοιχτομάτας, αυτής που έχει μεγάλα μάτια (ευρύς+ωψ). Ούτε ανοιχτομάτα έχει αποδειχθεί η Ευρώπη ούτε ανοιχτόμυαλη ούτε ανοιχτόκαρδη, αφού οι εκάστοτε διευρύνσεις υπήρξαν αποτέλεσμα μικροοικονομικών ή μικροπολιτικών υπολογισμών, και όχι απόρροια κάποιου ευρωπαϊκού οράματος. Και, είναι πια οφθαλμοφανές, ούτε ανοιχτή στη δημοκρατία υπήρξε ποτέ η λειτουργία της. Η μοίρα της ορίζεται από διευθυντήρια (τώρα, ας πούμε, από το διευθυντήριο Μέρκελ - Σαρκοζί), τα οποία, εκμεταλλευόμενα και το γεγονός ότι η πολυκεφαλία απέβη παράγοντας χαοτικής σύγχυσης και αυτοκαταστροφικής αναποφασιστικότητας, αδιαφορούν πλέον και για τα προσχήματα της δημοκρατικής συνεννόησης και συλλειτουργίας, όσο βλέπουν την ισχύ τους να θεριεύει εκτός ευρωκοινοβουλευτικού ελέγχου.

Αντί να περιπλανιέται κάποιο κόκκινο φάντασμα πάνω από την Ευρώπη, φάντασμα κατάντησε η ίδια η ήπειρος. Και έτσι θα παραμένει, όσο η οικονομία θα υποκαθιστά την πολιτική και μοναδική θρησκεία θα συνεχίσουν να είναι οι νόμοι της αγοράς, τους οποίους μάλιστα διαμορφώνουν και επιβάλλουν άλλοι, ισχυρότεροι από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Εφημερίδα  Καθημερινή