Σάββατο 15 Ιανουαρίου 2011

Κείμενο : Θουκυδίδης   Γ   54    2 - 5

Άσκηση  γραμματικής  πολλαπλών  επιλογών  στο  τέλος  του  κειμένου

Βαθμός δυσκολίας του κειμένου : 1 2 3 4
Συντακτικά φαινόμενα: Μετοχές                                                     
Κείμενο

Φαμὲν γὰρ πρὸς τὸ ἐρώτημα τὸ βραχύ͵ εἴ τι Λακεδαιμονίους καὶ τοὺς ξυμμάχους ἐν τῷ πολέμῳ τῷδε ἀγαθὸν πεποιήκαμεν͵ εἰ μὲν ὡς πολεμίους ἐρωτᾶτε͵ οὐκ ἀδικεῖσθαι ὑμᾶς μὴ εὖ παθόντας͵ φίλους δὲ νομίζοντας αὐτοὺς ἁμαρτάνειν μᾶλλον τοὺς ἡμῖν ἐπιστρατεύσαντας. Τὰ δ΄ ἐν τῇ εἰρήνῃ καὶ πρὸς τὸν Μῆδον ἀγαθοὶ γεγενήμεθα͵ τὴν μὲν οὐ λύσαντες νῦν πρότεροι͵ τῷ δὲ ξυνεπιθέμενοι τότε ἐς ἐλευθερίαν τῆς Ἑλλάδος μόνοι Βοιωτῶν. Καὶ γὰρ ἠπειρῶταί τε ὄντες ἐναυμαχήσαμεν ἐπ΄ Ἀρτεμισίῳ͵ μάχῃ τε τῇ ἐν τῇ ἡμετέρᾳ γῇ γενομένῃ παρεγενόμεθα ὑμῖν τε καὶ Παυσανίᾳ· εἴ τέ τι ἄλλο κατ΄ ἐκεῖνον τὸν χρόνον ἐγένετο ἐπικίνδυνον  τοῖς Ἕλλησι͵ πάντων παρὰ δύναμιν μετέσχομεν. Καὶ ὑμῖν͵ ὦ Λακεδαιμόνιοι͵ ἰδίᾳ͵ ὅτεπερ δὴ μέγιστος φόβος περιέστη τὴν Σπάρτην μετὰ τὸν σεισμὸν τῶν ἐς Ἰθώμην Εἱλώτων ἀποστάντων͵ τὸ τρίτον μέρος ἡμῶν αὐτῶν ἐξεπέμψαμεν ἀποστάντων͵ τὸ τρίτον μέρος ἡμῶν αὐτῶν ἐξεπέμψαμεν ἐς ἐπικουρίαν·   ὧν  οὐκ  εἰκὸς  ἀμνημονεῖν.
Θουκυδίδης    Γ     54      2 - 5 

Εισαγωγικό  σημείωμα
Στο  Γ΄   βιβλίο   των  Ἱστοριῶν  του    ο  Θουκυδίδης  παρουσιάζει  τα  γεγονότα  του πελοποννησιακού  πολέμου  από  το   καλοκαίρι του 428 π.χ.  ως  το   χειμώνα του 426/5 π.χ.    Το συγκεκριμένο  απόσπασμα   αναφέρεται  στην  παράδοση  των  Πλαταιών  στους  Λακεδαιμονίους  έπειτα  από  πολιορκία.  Στους  όρους  της  συνθηκολόγησης  περιλαμβανόταν  και  η   δίκαιη  δίκη των  Πλαταιών.  Τότε οι  Σπαρτιάτες  πέρασαν  από  δίκη   τους  Πλαταιείς,  υποβάλλοντάς  τους  ένα  μόνο   ερώτημα :  αν  κατά  τη  διάρκεια  αυτού  του  πολέμου  είχαν  προσφέρει  κάποια  υπηρεσία  στη  Σπάρτη. Παρακολουθούμε λοιπόν  την  αρχή της   απάντησης  που  έδωσαν  οι  Πλαταιείς   στους  Λακεδαιμονίους.  

Λεξιλόγιο
ποιῶ   τινά   τι   : κάνω  σε  κάποιον  κάτι
εὖ  πάσχω  :  ευεργετούμαι
ἁμαρτάνω : κάνω λάθος,  σφάλλω
ἐπιστρατεύω  τινί  :  εκστρατεύω  εναντίον  κάποιου
ἀγαθός : γενναίος,  ευγενής, καλός  σε  κάτι,  άξιος, χρήσιμος,  έντιμος
ξυνεπιτίθεμαι  : εκστρατεύω  μαζί  με  κάποιον,  πολεμώ   στο  πλευρό  κάποιου
παραγίγνομαί  τινι  : παρευρίσκομαι, είμαι  κοντά, έρχομαι  σε  βοήθεια, φτάνω, παρουσιάζομαι,  ωριμάζω
περιίστημι  : περικυκλώνω
περιίσταμαι  : περικυκλώνομαι,  καταντώ
ἀφίσταμαι  : απέχω, απομακρύνομαι, αποχωρώ, αποστατώ.
ἐπικουρία,  ἡ  : βοήθεια,  συνδρομή
εἰκὸς  ἐστι  : είναι   λογικό,  φυσικό
ἀμνημονέω -ῶ  :  λησμονώ,  ξεχνώ,  δε  μιλώ  για  κάτι 

Ανιχνευτικά   ερωτήματα  για  την   κατανόηση   του  κειμένου
Ποιο  ερώτημα  έθεσαν  οι  Λακεδαιμόνιοι  στους  Πλαταιείς ;   Να  εντοπίσετε  το  σχετικό  χωρίο.
Τι  απάντησαν  οι  Πλαταιείς ;  Ποια  υπήρξε   η  στάση  τους   και  η  προσφορά  τους  ; 

Συντακτικές  επισημάνσεις
εἴ τι Λακεδαιμονίους καὶ τοὺς ξυμμάχους ἐν τῷ πολέμῳ τῷδε ἀγαθὸν πεποιήκαμεν  : δευτερεύουσα  υποθετική  πρόταση
εἰ μὲν ὡς πολεμίους ἐρωτᾶτε  : δευτερεύουσα  υποθετική  πρόταση
οὐκ   ἀδικεῖσθαι : ειδικό  απαρέμφατο  σε  θέση  αντικειμένου    στο      «Φαμέν» 
μὴ   εὖ  παθόντας … νομίζοντας   :  υποθετικές  μετοχές

αὐτοὺς :  υποκείμενο  στο   «ἁμαρτάνειν» 
τοὺς  ἡμῖν  ἐπιστρατεύσαντας  :  επιθετική  μετοχή  σε  θέση  παράθεσης  στο  «αὐτούς»
ἡμῖν  : αντικείμενο  στο   «ἐπιστρατεύσαντας»
τὰ δ΄ ἐν τῇ εἰρήνῃ καὶ [ τά]  πρὸς τὸν Μῆδον : αιτιατικές  της  αναφοράς
οὐ λύσαντες  …   ξυνεπιθέμενοι  : αιτιολογικές  μετοχές
τῆς  Ἑλλάδος  :  γενική  αντικειμενική  από  το    «ἐλευθερίαν»   
ὄντες  : εναντιωματική  μετοχή
γενομένῃ  : χρονική  μετοχή
ὑμῖν  τε  καὶ  Παυσανίᾳ  : αντικείμενα   στο  «παρεγενόμεθα»   
πάντων  : αντικείμενο στο  «μετέσχομεν»
παρὰ   δύναμιν  : εμπρόθετος  προσδιορισμός  της  εναντίωσης
ὅτεπερ δὴ μέγιστος φόβος περιέστη τὴν Σπάρτην μετὰ τὸν σεισμὸν τῶν ἐς Ἰθώμην Εἱλώτων ἀποστάντων  :  δευτερεύουσα  χρονική  πρόταση
τῶν   ἀποστάντων  : επιθετική  μετοχή  σε  θέση  γενικής  της  αιτίας  από  το  «φόβος»
ὑμῖν  : αντικείμενο  στο   «ἐξεπέμψαμεν»
ἡμῶν   αὐτῶν   :   γενική   διαιρετική  στο  «μέρος»   
ἐς   ἐπικουρίαν  : εμπρόθετος  προσδιορισμός  του  σκοπού
ἀμνημονεῖν  :  τελικό  απαρέμφατο  σε  θέση  υποκειμένου  στο    «οὐκ   εἰκὸς»     
ὧν  : αντικείμενο  στο    «ἀμνημονεῖν»

Μετάφραση
Στη  σύντομη  λοιπόν  ερώτησή  σας  αν  σ’  αυτόν  τον  πόλεμο  έχουμε  κάνει  κάτι  καλό  για  τους  Σπαρτιάτες,  σας  απαντάμε  ότι,  αν  μας ρωτάτε  ως  εχθροί  μας,   δεν  έχετε  υποστεί  κάποια  αδικία  αν  δεν ευεργετηθήκατε,  αν  όμως  μας  θεωρείτε  φίλους,  εσείς  περισσότερο  σφάλλετε  που  εκστρατεύσατε  εναντίον  μας.  Εξάλλου  όσον  αφορά  την  ειρήνη  αλλά  και τον  πόλεμο (προηγουμένως)   εναντίον  των  Περσών,  έχουμε  υπάρξει  έντιμοι  απέναντί  σας,  γιατί  δεν  παραβιάσαμε  εμείς  πρώτοι  την  ειρήνη,  ενώ  στον  πόλεμο τότε ήμασταν  οι  μόνοι από  τους Βοιωτούς  που  πολεμήσαμε  στο  πλευρό  σας  για  την  ελευθερία  της Ελλάδας.  Και  ενώ  είμαστε  άνθρωποι  στεριανοί,  πήραμε  μέρος  στη  ναυμαχία  στο  Αρτεμίσιο,  ενώ  στη  μάχη  που  έγινε   στη  γη  μας σταθήκαμε  δίπλα  σε  σας  και  στον  Παυσανία.  Και  αν  κάτι  άλλο  εκείνη  την  περίοδο  απείλησε  τους  Έλληνες,   συμμετείχαμε  στην  αντιμετώπισή  του, παρά  τη  μικρή  μας  δύναμη.   Και  σε  σας,  ιδιαίτερα,  Λακεδαιμόνιοι, στείλαμε  το  ένα  τρίτον  των  δυνάμεων  μας  να  σας  βοηθήσει,  τότε  ακριβώς που  μετά το  σεισμό  μέγιστος  φόβος  κυρίεψε τη  Σπάρτη, εξαιτίας  των ειλώτων  που    επαναστάτησαν   στην  Ιθώμη.  Αυτά  δεν  πρέπει  να  τα  ξεχνάτε.

 Άσκηση
Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση
  1. Το  απαρέμφατο  ενεστώτα του  ρήματος  "φημί"  είναι  :
    Α. φάσκειν
    Β. φῆναι
    Γ. φάναι
    Δ. φήσειν
  2. Το  β  ενικό  της  υποτακτικής  ενεστώτα  του  ρήματος  "ἔρχομαι"   είναι   "ἔρχῃ"
    Α. Σωστό 
    Β. Λάθος

  3. Το  "ἔφη"  είναι   γ  ενικό  οριστικής  αορίστου  του  ρήματος  "φημί" :
    Α. Σωστό   
    Β. Λάθος  
     
  4. Το  β  ενικό  της  προστακτικής  ενεστώτα  του  ρήματος  "ἀπόφημι" είναι :
    Α. ἀπόφαθι
    Β. ἀποφάθι
    Γ. ἀπόφησον
    Δ. ἀποφῆσον
  5. Το  "ἠρόμην" είναι   αόριστος  β    του  ρήματος  : 
    Α. ἐρωτάω -ῶ
    Β. αἴρομαι
    Γ. ἐρωτάομαι - ῶμαι
    Δ. αἱρέομαι - οῦμαι
  6. Η  κλητική  του  ενικού  του  του  επιθέτου  " βραχύς" είναι  : 
    Α. βραχύς
    Β. βραχύν
    Γ. βραχέα
    Δ. βραχύ
  7. Το  "πείσομαι"  είναι  μέλλοντας  του  ρήματος  : 
    Α. πείθω
    Β. πάσχω
    Γ. πείθομαι
    Δ. παύομαι
  8.  Η  γενική  του  ενικού  του  επιθέτου  " βραχύς" είναι  :   
    Α. βραχέως   
    Β. βραχύος
      
    Γ. βραχέος 

    Δ. βραχύ 

  9. Η  κλητική   του  ενικού  του  ουσιαστικού  " δύναμις" είναι :    
    Α.  δύναμει 

    Β.  δύναμις 

    Γ.  δύναμι
     
    Δ.  δύναμιν 

  10.  Ο  ρηματικός  τύπος  "Ἀποστάντων"   είναι   :    
    Α. μετοχή      αορίστου  β   του  " ἀφίστημι"
     
    Β. μετοχή  αορίστου  β   του  " ἀφίσταμαι"
       
    Γ. μετοχή  παρακειμένου  του "ἀφίσταμαι" 

    Δ. μετοχή  αορίστου   του  "ἀφίστημι" 
       
  11.  

Δεν υπάρχουν σχόλια: