Σάββατο 22 Ιανουαρίου 2011

Κείμενο : Λυσίας, ὑπέρ τοῦ Ἐρατοσθένους φόνου ἀπολογία, 47 - 48








Άσκηση  γραμματικής  πολλαπλών  επιλογών  στο  τέλος  του  κειμένου

Βαθμός δυσκολίας του κειμένου : 1 2 3 4
Συντακτικό φαινόμενο  :    Μετοχές   
                                               
Κείμενο
Ἐγὼ μὲν οὖν͵ ὦ ἄνδρες͵ οὐκ ἰδίαν ὑπὲρ ἐμαυτοῦ νομίζω ταύτην γενέσθαι τὴν τιμωρίαν͵ ἀλλ΄ ὑπὲρ τῆς πόλεως ἁπάσης·  οἱ γὰρ τὰ τοιαῦτα πράττοντες͵  ὁρῶντες οἷα τὰ ἆθλα πρόκειται τῶν τοιούτων ἁμαρτημάτων͵ ἧττον  εἰς τοὺς ἄλλους ἐξαμαρτήσονται͵ ἐὰν καὶ ὑμᾶς ὁρῶσι τὴν αὐτὴν γνώμην ἔχοντας. Εἰ δὲ μή͵ πολὺ κάλλιον τοὺς μὲν κειμένους νόμους ἐξαλεῖψαι͵ ἑτέρους δὲ θεῖναι͵ οἵτινες τοὺς μὲν φυλάττοντας τὰς  ἑαυτῶν γυναῖκας ταῖς ζημίαις ζημιώσουσι͵ τοῖς δὲ βουλομένοις εἰς αὐτὰς ἁμαρτάνειν  πολλὴν   ἄδειαν ποιήσουσι.
Λυσίας,  ὑπέρ  τοῦ  Ἐρατοσθένους  φόνου  ἀπολογία, 47 - 48

Εισαγωγικό  σημείωμα
Το  λόγο  αυτό  ο  Λυσίας  τον  έγραψε  για  ένα  φτωχό  γεωργό,  αρκετά  νέο  σε  ηλικία,    που  η  σύζυγός  του τον  απατούσε  με  ένα  πλούσιο Αθηναίο νέο,  τον  Ερατοσθένη. Ο  απατημένος  σύζυγος   παγίδευσε   και  έπιασε  επ’  αυτοφώρω  τη  γυναίκα  του  να  τον  απατά,  ενώπιον  πολλών  μαρτύρων.  Τότε  σκότωσε  τον  Ερατοσθένη. Η  νομοθεσία  της  Αθήνας  επέτρεπε  ατιμωρητί  μια  τέτοια  αντίδραση.  Το  συγκεκριμένο  χωρίο  είναι  από  το  τελευταίο  κομμάτι  της  απολογίας του  ενώπιον  του  δικαστηρίου  της  Ηλιαίας,  το  οποίο  και  θα  πρέπει  να  τον  αθώωσε.

Λεξιλόγιο
Πρόκειμαι  : έχω  εκ  των  προτέρων  οριστεί,  θεσπιστεί 
ἆθλον,  τό  : έπαθλο,  ανταμοιβή
ἐξαμαρτάνω  εἴς  τινα  :  διαπράττω   αδικία, αδικοπραγώ   σε  βάρος     κάποιου
θεῖναι  :  τίθημι
ζημιόω - ῶ  : τιμωρώ, επιβάλλω  πρόστιμο
ἄδεια,  ἡ   : ασφάλεια,  έλλειψη   φόβου 

Ανιχνευτικά   ερωτήματα  για  την   κατανόηση   του  κειμένου

Γιατί   η  απόδοση  δικαιοσύνης  δεν  αφορά  μόνο  το  άτομο  που  έχει  αδικηθεί  ;
  
Συντακτικές  επισημάνσεις
ὑπὲρ   ἐμαυτοῦ … ὑπὲρ τῆς πόλεως :  εμπρόθετοι  προσδιορισμοί  της  υπεράσπισης
τὴν  τιμωρίαν  : υποκείμενο  στο  «γενέσθαι»
ταύτην  : επιθετικός  προσδιορισμός  στο  «τιμωρίαν»
οἷα  τὰ  ἆθλα  πρόκειται  τῶν  τοιούτων  ἁμαρτημάτων  : πλάγια  ερωτηματική  πρόταση  σε  θέση  αντικειμένου   στη  μετοχή  «ὁρῶντες»
τὰ   ἆθλα  :  υποκείμενο  στο «πρόκειται».  Αττική  σύνταξη
τῶν   ἁμαρτημάτων : γενική  της    αιτίας    στο  «τὰ   ἆθλα»   
ἧττον : επίρρημα  του  ποσού
εἰς  τοὺς  ἄλλους  :  εμπρόθετος  προσδιορισμός  της  εχθρικής  διάθεσης
ἔχοντας  : κατηγορηματική μετοχή
ἐξαλεῖψαι͵     θεῖναι  : τελικά  απαρέμφατα  σε  θέση  υποκειμένου  στην  απρόσωπη  έκφραση  «κάλλιόν   ἐστι»
ταῖς  ζημίαις  : δοτική  του  μέσου
τοὺς  μὲν  φυλάττοντας  :   επιθετική  μετοχή  σε  θέση  αντικειμένου  στο «ζημιώσουσι»
ἁμαρτάνειν  :  τελικό  απαρέμφατο  σε  θέση  αντικειμένου   στο  «τοῖς  δὲ  βουλομένοις» 

Μετάφραση
Εγώ,  λοιπόν,  κύριοι, νομίζω  ότι  αυτή  η  τιμωρία  δεν  επιβλήθηκε  προσωπικά  για  τη  δική  μου αποκατάσταση    αλλά  για  το  καλό  όλης  της  πόλης. Γιατί  όσοι κάνουν  τέτοιες  πράξεις,  βλέποντας  ποια  «βραβεία» έχουν  εκ  των  προτέρων  οριστεί  για  τέτοια  αδικήματα,  θα  αδικοπραγήσουν  λιγότερο  σε  βάρος  των  άλλων,  αν  δουν  ότι  και  εσείς έχετε  την  ίδια  γνώμη.  Διαφορετικά,  είναι  πολύ  καλύτερο  να  ακυρώσετε  τους  υπάρχοντες  νόμους  και  να  θεσπίσετε  άλλους  που  θα  τιμωρούν   όσους  προστατεύουν  τις  συζύγους  τους  και  θα  παρέχουν  μεγάλη  ασφάλεια  σε  όλους  θέλουν   να  τις  εξευτελίζουν.


Άσκηση
Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση
  1. Ο  μέλλοντας  του  ρήματος    "ἀπαγορεύω"   είναι  :
    Α. ἀπαγορεύσω
    Β. ἀπαγορεύσομαι
    Γ. ἀπεροῦμαι
    Δ. ἀπερῶ
  2. Ο  μέλλοντας  του  ρήματος    "βιβάζω"   είναι "βιβάσω" :
    Α. Σωστό 
    Β. Λάθος

  3. Ο παρακείμενος  του  ρήματος  " βλάπτομαι"    είναι  "βέβλαμαι"  
    Α. Σωστό   
    Β. Λάθος  
     
  4. Ο  παρατατικός  του  ρήματος  "βούλομαι" είναι : 
    Α. ἐβουλόμην
    Β. ἠβουλόμην
    Γ. ἐβουλώμην
    Δ. ἐβουλήθην
  5. "Ἐμποδών   γίγνομαι"  σημαίνει  :  
    Α. είμαι  κοντά  σε  κάποιον
    Β. στέκομαι   στα  πόδια  μου  δυνατός
    Γ. εμποδίζω
    Δ. εμποδίζομαι
  6. Το  β  ενικό  της  υποτακτικής  του  αορίστου β  του  " γιγνώσκω"  είναι  : 
    Α. γνῷς
    Β. γνῇς   
    Γ.  γνῴης
    Δ. γνῴς 
     

  7. Το  "δείσομαι" είναι  μέλλοντας  του  ρήματος  : 
    Α. δέω
    Β. δέω- ῶ
    Γ. δέδοικα
    Δ. δέομαι
  8.  Το  "ἔδησα"  είναι   αόριστος  του  ρήματος   :   
    Α. δέω  - ῶ   
    Β. δύω
      
    Γ. δέδοικα 

    Δ. δάκνω 

  9. Ο  παρακείμενος  του  "δείκνυμαι"  είναι :    
    Α.  δέδηγμαι 

    Β.  δέδεγμαι 

    Γ.  δέδειγμαι
     
    Δ.  δέδεμαι 

  10.  Το   β  ενικό  του   παρατατικού  του  "δηλόομαι- οῦμαι" είναι :
    Α. ἐδήλου
     
    Β. ἐδηλῶ
       
    Γ. ἐδηλοῖ 

    Δ. τίποτα  από  τα  παραπάνω 
       
  11.  

Δεν υπάρχουν σχόλια: