...Επειδή η συζήτηση συνεχίζεται κυρίως στο εξωτερικό, το μόνο σίγουρο είναι ότι χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να γνωρίζουμε ακριβώς πού οι υπολογιστές μπορούν να κάνουν τη διάφορα για τη βελτίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας και πού όχι. Στην Ελλάδα, δυστυχώς, ενώ μπορούμε να αντλήσουμε γνώση από την εμπειρία προηγμένων χωρών, σχετικά με τη χρήση της τεχνολογίας στην εκπαίδευση ,φαίνεται να θέλουμε να επαναλάβουμε τα λάθη τους...
Η δράση για τη δοκιμαστική ενσωμάτωση του «φορητού μαθητικού υπολογιστή» στις σχολικές τάξεις αποτελεί μια πρωτοβουλία της Ψηφιακής Στρατηγικής 2006-2013 της Κυβέρνησης για την εισαγωγή του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος στις απαιτήσεις της ψηφιακής εποχής. Απώτερος σκοπός είναι η χρήση ενός υπολογιστή από κάθε παιδί (one to one computing), ώστε ο κάθε μαθητής ξεχωριστά να μπορέσει να υποδεχθεί τον υπολογιστή ως προσωπικό μέσο έκφρασης, δημιουργίας και συνεργασίας στο πλαίσιο της εκπαίδευσής του.
Οι στόχοι της δράσης είναι τρεις:
• Βραχυπρόθεσμος στόχος είναι η αξιοποίηση του φορητού μαθητικού υπολογιστή ως αναπόσπαστου εργαλείου εκπαίδευσης και δημιουργικότητας στην τάξη, μέσω μιας πρώτης δοκιμαστικής φάσης που θα ξεκινήσει κατά την επόμενη σχολική χρονιά 2008-2009.
• Μεσοπρόθεσμος στόχος είναι η αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της δράσης, ώστε να γίνει σαφές με ποιο τρόπο ο φορητός υπολογιστής θα αποτελέσει χρήσιμο εργαλείο στα χέρια του μαθητή και βοήθημα στην υπάρχουσα εκπαιδευτική διαδικασία.
• Μακροπρόθεσμος στόχος είναι η πλήρης υλοποίηση του μοντέλου, σταδιακά, στα σχολεία της χώρας.
Εκ πρώτης όψης η όλη προσπάθεια φαίνεται να είναι αξιόλογη, όμως φαίνεται να αγνοεί το προβληματισμό που έχει αρχίσει εδώ και χρόνια στις προηγμένες χώρες για τα οφέλη ή μη της εισαγωγής της τεχνολογίας των υπολογιστών στην εκπαιδευτική διαδικασία. Παρακάτω αναφέρω μερικά στοιχεία από αυτόν τον προβληματισμό που ίσως θα έπρεπε να μας κάνει πιο επιφυλακτικούς στην αβασάνιστη υιοθέτηση τέτοιου είδους δράσεων.
Για το σύνολο των σχολείων αλλά και των γονέων που έχουν επενδύσει ποσά δισεκατομμυρίων για να εξασφαλίσουν στα παιδιά τους τη δυνατότητα εκμάθησης μέσω της τελευταίας λέξης της τεχνολογίας, δηλαδή τους υπολογιστές, υπάρχουν πολλές και αλληλοσυγκρουόμενες απόψεις και μελέτες. Μια όμως εκτεταμένη μελέτη γερμανών ερευνητών του 2004 θέτει μια σειρά ανησυχητικών μηνυμάτων : Η υπερβολική έκθεση σε υπολογιστές ενδέχεται να δημιουργεί προβλήματα στους αναπτυσσόμενους εγκεφάλους των μαθητών. Η γερμανική μελέτη ξεχωρίζει για δυο σημαντικούς λόγους : το ασυνήθιστα μεγάλο, διεθνές δείγμα και το στόχο της να απομονώσει τους υπολογιστές ως παράγοντα διαμόρφωσης των ακαδημαϊκών-σχολικών επιδόσεων.
Με βάση ένα δείγμα 175.000 δεκαπεντάχρονων μαθητών από 31 χώρες, οι ερευνητές του Πανεπιστήμιου του Μονάχου ανακοίνωσαν το Νοέμβριο του 2004 ότι οι επιδόσεις στην ανάγνωση και τα μαθηματικά είχαν χειροτερεύσει σημαντικά μεταξύ των μαθητών που είχαν διαθέσιμους περισσότερους από έναν υπολογιστές στο σπίτι.
Και ενώ οι μαθητές φάνηκε να έχουν επωφεληθεί από την περιορισμένη χρήση των ηλεκτρονικών υπολογιστών στο σχολείο, αυτοί που τους χρησιμοποίησαν αρκετές φορές την εβδομάδα στο σχολείο παρατήρησαν τις σχολικές τους επιδόσεις να μειώνονται σημαντικά.
«Φαίνεται ότι η υπερβολική χρήση των υπολογιστών όντως βλάπτει, το μαθητή» λέει ο επικεφαλής ερευνητής Ludger Woessmann από το Μόναχο. Τουλάχιστον θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στη χρήση υπολογιστών μέχρι του σημείου που αυτοί θα βελτιώνουν τις επιδόσεις των μαθητών στα μαθηματικά και την ανάγνωση". Από τη μελέτη φάνηκε ότι οι υπολογιστές εξυπηρετούν κυρίως ως συσκευές για να παίζουν οι μαθητές παιχνίδια. Υπήρξαν βέβαια κάποιες εξαιρέσεις : όπου η σχολική επίδοση αυξήθηκε μεταξύ εκείνων των μαθητών όπου τους προβάλλονταν εκπαιδευτικό λογισμικό ή έκαναν τακτική χρήση γραπτού e-mail.
«Αρχίζω να βλέπω ελπιδοφόρα σημάδια ωρίμανσης της συζήτησης, όπου η τυφλή πίστη στη εκπαιδευτικά οφέλη της τεχνολογίας αρχίζει να γίνεται προβληματισμός για το πότε οι υπολογιστές μπορούν να είναι χρήσιμοι στην εκπαιδευτική διαδικασία και πότε όχι.» λέει ο επικεφαλής ερευνητής Ludger Woessmann
Τα νέα ερωτήματα που εγείρονται σχετικά με την εκπαιδευτική αξία της τεχνολογίας είναι βούτυρο στο ψωμί των αρνητών της όπως τα σχολεία Waldorf, μια ένωση 350 σχολείων, όπου οι μαθητές δεν αγγίζουν υπολογιστές μέχρι την 11η τάξη.
«Από την άλλη πλευρά όμως, οι άνθρωποι χρειάζονται καθοδήγηση για το πώς να χρησιμοποιήσουν τους υπολογιστές στην εκπαίδευση» λέει ο Δρ Marcia Linn, καθηγητής και διευθυντής εκπαίδευσης της Τεχνολογίας Enhanced Learning in Science Center του Πανεπιστήμιου της Καλιφόρνια στο Μπέρκλει .
Σε έρευνα του 2003 για το βιβλίο "The Flickering Mind" (Random House) του δημοσιογράφου Μαρκ Οπενχάιμερ, βρέθηκαν ότι οι περισσότερες μελέτες έχουν υπερεκτιμήσει τα οφέλη ή τα μειονεκτήματα που εγκυμονούν οι υπολογιστές στην εκπαίδευση. Οι πιο ενδελεχείς μελέτες έχουν βρει ότι υπολογιστές έχουν σχετικά μικρή επίδραση στην εκπαιδευτική διαδικασία.
Η τεχνολογία των υπολογιστών "χρησιμοποιείται υπερβολικά και πολύ απερίσκεπτα στις νεώτερες ηλικίες, με σύνεση και όχι αρκετά στις μεγαλύτερες ηλικίες," λεει ο Οπενχάιμερ.
Ωστόσο, για τους εκπαιδευτικούς στο Μαίην των ΗΠΑ, οι υπολογιστές αντιπροσωπεύουν κάτι πολύ ελπιδοφόρο. Οι φορολογούμενοι στο Μαίην επένδυσαν 37 εκατομμύρια δολάρια σε διάστημα τεσσάρων ετών για να διαθέσουν φορητούς υπολογιστές στους μαθητές του Μαίην, καθώς και στους καθηγητές τους.
"Υπάρχει μια τέτοια περίεργη πεποίθηση ότι οι υπολογιστές μπορούν να έχουν μαγικές επιδράσεις πάνω στους σπουδαστές και τους εκπαιδευτικούς και τα σχολεία", λέει ο Christopher Dede, καθηγητής των τεχνολογιών της μάθησης στο Harvard School of Education. "Φαντάζεστε τι θα είχε συμβεί αν ρωτούσαμε για την επίδραση των υπολογιστών και την απόδοση στις επιχειρήσεις; Θα ήταν ένα μεγάλο αστείο."
Επειδή η συζήτηση συνεχίζεται κυρίως στο εξωτερικό, το μόνο σίγουρο είναι ότι χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να γνωρίζουμε ακριβώς πού οι υπολογιστές μπορούν να κάνουν τη διάφορα για την βελτίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας και πού όχι. Στην Ελλάδα δυστυχώς, ενώ μπορούμε να αντλήσουμε γνώση από την εμπειρία προηγμένων χωρών σχετικά με τη χρήση της τεχνολογίας στην εκπαίδευση φαίνεται να θέλουμε να επαναλάβουμε τα λάθη τους. Τη στιγμή που φαίνεται να υπάρχει ένα ολοένα και μεγαλύτερο κύμα προβληματισμού για την άκριτη χρήση των υπολογιστών στην εκπαίδευση σε χώρες όπως η Γερμανία, οι ΗΠΑ καθώς και σε πολλές σκανδιναβικές χώρες, εμείς στην Ελλάδα κωφεύουμε. Η σύγχρονη τάση στην εκπαίδευση σε προηγμένες χώρες φαίνεται να γυρνά σε πιο παραδοσιακές μορφές διδασκαλίας (βλέπε πίνακας και τάξη), έχοντας δοκιμάσει, με μάλλον απογοητευτικά αποτελέσματα τις νέες τεχνολογίες στην εκπαιδευτική διαδικασία.
Χάρης Κουτσουρελάκης
Από το διαδίκτυο
( Κέντρο πληροφορικής νέων τεχνολογιών Χανίων )
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου