Κείμενο : Θουκυδίδης 1.80. 1.1 - 1.80.1. 4

Βαθμός δυσκολίας του κειμένου : 1 2 3 4

Συντακτικά  φαινόμενα : απρόσωπη  σύνταξη,  αναφορικές  προτάσεις, κατηγορούμενο,  πλάγιες  πτώσεις  ως  ονοματικοί  και  επιρρηματικοί  προσδιορισμοί

Κείμενο 

Καὶ  αὐτὸς πολλῶν ἤδη πολέμων ἔμπειρός εἰμι͵ ὦ Λακεδαιμόνιοι͵ καὶ ὑμῶν τοὺς ἐν τῇ αὐτῇ ἡλικίᾳ ὁρῶ͵ ὥστε μήτε ἀπειρίᾳ ἐπιθυμῆσαί τινα τοῦ ἔργου͵ ὅπερ ἂν οἱ πολλοὶ πάθοιεν͵ μήτε ἀγαθὸν καὶ ἀσφαλὲς νομίσαντα. Εὕροιτε δ΄ ἂν τόνδε περὶ  οὗ  νῦν  βουλεύεσθε οὐκ ἂν ἐλάχιστον γενόμενον͵ εἰ σωφρόνως τις αὐτὸν ἐκλογίζοιτο. Πρὸς μὲν γὰρ Πελοποννησίους καὶ τοὺς ἀστυγείτονας παρόμοιος ἡμῶν ἡ ἀλκή͵ καὶ διὰ ταχέων οἷόν τε ἐφ΄ ἕκαστα ἐλθεῖν· πρὸς δὲ ἄνδρας οἳ γῆν τε ἑκὰς ἔχουσι καὶ προσέτι θαλάσσης ἐμπειρότατοί εἰσι καὶ τοῖς ἄλλοις ἅπασιν ἄριστα ἐξήρτυνται͵ πλούτῳ τε ἰδίῳ καὶ δημοσίῳ καὶ ναυσὶ καὶ ἵπποις καὶ ὅπλοις καὶ ὄχλῳ ὅσος οὐκ ἐν ἄλλῳ ἑνί γε χωρίῳ Ἑλληνικῷ ἐστίν͵ ἔτι δὲ καὶ ξυμμάχους πολλοὺς  φόρου  ὑποτελεῖς  ἔχουσι͵ πῶς χρὴ πρὸς τούτους ῥᾳδίως πόλεμον ἄρασθαι  καὶ τίνι  πιστεύσαντας   ἀπαρασκεύους  ἐπειχθῆναι;

Θουκυδίδης,  Ἰστορίαι,  1.80. 1.1 -  1.80.1. 4

Εισαγωγικό  σημείωμα

 Το  κείμενο   αυτό  αποτελεί  συνέχεια  του  αρχαίου  κειμένου  που  αναρτήθηκε  στο    ιστολόγιο   τις   4  Δεκεμβρίου   2010. Στο  συγκεκριμένο  χωρίο,  παίρνει  το  λόγο,   ενώπιον  της  σπαρτιατικής  Απέλλας,    ο  βασιλιάς  της  Σπάρτης    Αρχίδαμος,  ο  οποίος  τονίζει   τις  δυσκολίες  ενός  πολέμου  εναντίον  της  Αθήνας.

Λεξιλόγιο

 αὐτὸς, ή, ό  : ο  ίδιος

βουλεύομαι : σκέφτομαι, κρίνω, αποφασίζω

ἐκλογίζομαι  :  σκέφτομαι,  υπολογίζω  με  προσοχή

ἀστυγείτων, ον - ονος  : ο  γείτονας

ἡ  ἀλκή  :  δύναμη, ισχύς

οἷόν τε ( ἐστι )  ( απρόσωπη  έκφραση )  : είναι  δυνατό 

ἑκὰς : μακριά

ἐξαρτύομαι   : προετοιμάζομαι,  εφοδιάζομαι

πόλεμον  αἴρομαι  :  κηρύσσω  πόλεμο

ἀπαράσκευος,  ον  :  απροετοίμαστος,  ανέτοιμος

ἐπειχθῆναι   <  ἐπείγομαι  :  πιέζομαι

Ανιχνευτικά   ερωτήματα  για  την  κατανόηση  του  κειμένου

 Πού  έγκειται  η  δυσκολία  ενός  πολέμου  εναντίον  της  Αθήνας,  κατά  τον  Αρχίδαμο ;

Συντακτικές   επισημάνσεις

αὐτὸς :  κατηγορηματικός  προσδιορισμός

ἔμπειρός  : κατηγορούμενο

πολέμων  :  γενική  αντικειμενική  από  το  «ἔμπειρός»

ὑμῶν : γενική  διαιρετική

τοὺς  ἐν  τῇ  αὐτῇ  ἡλικίᾳ  : αντικείμενο  στο  «ὁρῶ»

καὶ ὑμῶν τοὺς ἐν τῇ αὐτῇ ἡλικίᾳ ὁρῶ [ ἐμπείρους ὄντας ]

ὥστε μήτε ἀπειρίᾳ ἐπιθυμῆσαί τινα τοῦ ἔργου  μήτε ἀγαθὸν καὶ ἀσφαλὲς  νομίσαντα   : δευτερεύουσα  συμπερασματική   απαρεμφατική  πρόταση

μήτε   ἀπειρίᾳ  μήτε   νομίσαντα  :  μια   δοτική  που  λειτουργεί  ως  επιρρηματικός  προσδιορισμός  του  αναγκαστικού αιτίου   συνδέεται  παρατακτικά  με  μια  μετοχή που  λειτουργεί  ως  επιρρηματικός  προσδιορισμός  του  αναγκαστικού αιτίου   [ σχήμα  παράλλαξης ]

ὅπερ  ἂν  οἱ  πολλοὶ  πάθοιεν  :  δευτερεύουσα  αναφορική   πρόταση   σε  θέση  παράθεσης

περὶ  οὗ  νῦν  βουλεύεσθε  : δευτερεύουσα  αναφορική   πρόταση   

εὕροιτε  δ΄  ἂν  τόνδε    οὐκ   ἂν    ἐλάχιστον   γενόμενον  :  κύρια  πρόταση

γενόμενον  :  κατηγορηματική  μετοχή

ἐλάχιστον   :   κατηγορούμενο

εἰ   σωφρόνως  τις  αὐτὸν  ἐκλογίζοιτο : δευτερεύουσα  υποθετική  πρόταση

Πρὸς μὲν γὰρ Πελοποννησίους καὶ τοὺς ἀστυγείτονας : εμπρόθετοι  προσδιορισμοί  που  δηλώνουν  εχθρική  διάθεση

παρόμοιος  ἡμῶν  ἡ  ἀλκή  [ ἐστί ]  : κύρια  πρόταση

παρόμοιος : κατηγορούμενο

ἡμῶν  : γενική  κτητική  

καὶ  διὰ  ταχέων οἷόν(  ἐστι )  τε ἐφ΄ ἕκαστα ἐλθεῖν : κύρια  πρόταση

ἐλθεῖν  : τελικό  απαρέμφατο  σε θέση  υποκειμένου  στην  απρόσωπη  έκφραση

οἳ γῆν τε ἑκὰς ἔχουσι καὶ προσέτι θαλάσσης ἐμπειρότατοί εἰσι καὶ τοῖς ἄλλοις ἅπασιν ἄριστα ἐξήρτυνται͵ πλούτῳ τε ἰδίῳ καὶ δημοσίῳ καὶ ναυσὶ καὶ ἵπποις καὶ ὅπλοις καὶ ὄχλῳ  ἔτι δὲ καὶ ξυμμάχους πολλοὺς  φόρου  ὑποτελεῖς  ἔχουσι :  τέσσερεις   δευτερεύουσες  αναφορικές  προτάσεις

τοῖς  ἄλλοις  :  δοτική  του  οργάνου

πλούτῳ καὶ  ναυσὶ  καὶ  ἵπποις  καὶ  ὅπλοις  καὶ  ὄχλῳ : επεξηγήσεις στο  «τοῖς ἄλλοις»

ὅσος οὐκ ἐν ἄλλῳ ἑνί γε χωρίῳ Ἑλληνικῷ ἐστίν : δευτερεύουσα  αναφορική  πρόταση

ἐν  χωρίῳ  : εμπρόθετος  προσδιορισμός  που  δηλώνει  στάση  σε  τόπο

ὑποτελεῖς  : κατηγορούμενο  στο  «συμμάχους»

πῶς χρὴ πρὸς τούτους ῥᾳδίως πόλεμον ἄρασθαι  καὶ τίνι  πιστεύσαντας ἀπαρασκεύους ἐπειχθῆναι : δύο  κύριες  ερωτηματικές  προτάσεις

ἄρασθαι, ἐπειχθῆναι  : τελικά  απαρέμφατα  σε  θέση  υποκειμένου στο  απρόσωπο  ρήμα  «χρή»

τίνι  : αντικείμενο  στο   «πιστεύσαντας»

Μετάφραση

 Και  εγώ  ο  ίδιος,  Λακεδαιμόνιοι, έχω ήδη  πείρα  πολλών  πολέμων και  βλέπω  ότι και  όσοι  από  σας  βρίσκονται  στην  ίδια  ηλικία  με  μένα, [ έχουν  ανάλογη  πείρα],  ώστε  να  μη  θέλει   κάποιος  τον πόλεμο λόγω απειρίας,  πράγμα  που  θα  πάθαιναν  οι  περισσότεροι, ούτε    να  τον  θεωρεί κάτι  καλό  και  ακίνδυνο.  Αν  κάποιος   τον  σκεφτόταν  με  προσοχή  και  σωφροσύνη,   θα  βρίσκατε  ότι     αυτός  εδώ    ο  πόλεμος  για  τον  οποίο τώρα  συνεδριάζετε  θα  εξελιχθεί  σε    πολύ  μεγάλο. Γιατί   έναντι  των   Πελοποννησίων  και  των  γειτόνων  μας  η   δύναμή  μας  είναι  παρόμοια  και  γρήγορα  μπορούμε να  βαδίσουμε  εναντίον  καθενός  χωριστά.  Εναντίον  όμως  ανθρώπων   που  κατοικούν  μακριά  και  επιπλέον  είναι  πολύ  έμπειροι  στη  θάλασσα  και    είναι  εφοδιασμένοι  άριστα  με  όλα τα  άλλα, με  πλούτο  ιδιωτικό  και  δημόσιο  και  με  πολεμικά  πλοία  και  με  ιππικό  και  με  όπλα  και  με  στράτευμα  όσο  δεν  υπάρχει  σε  άλλη   τουλάχιστον  ελληνική  περιοχή,  και  οι  οποίοι  επιπλέον  έχουν  φόρου  υποτελείς  πολλούς  συμμάχους,  πώς  πρέπει  εναντίον   αυτών   να    κηρύξουμε  απερίσκεπτα  πόλεμο  και   σε  ποιους  βασιζόμενοι  να  πιεστούμε   απροετοίμαστοι  (  να  τον  αναλάβουμε) ;