Έξι νέοι συζητούν για την επόμενη ημέρα της ζωής τους.

Έχουν τελειώσει τις σπουδές τους, συμμετέχουν στην κοινωνία και ασχολούνται με την επιστήμη τους έμπλεοι προβληματισμών. Η ανασφάλεια, η αγωνία για το περιβάλλον, η απασχόληση, η ευρωπαϊκή προοπτική, τα δημοκρατικά δικαιώματα είναι μερικά από τα κύρια ζητήματα που τους απασχολούν. Σε ορισμένους κυριαρχεί η αίσθηση ότι τα πράγματα αύριο ίσως θα είναι χειρότερα από το σήμερα  αν δεν γίνει κάτι. Η κομματική πολιτική δεν πείθει. Και το όραμα; οι ιδέες;

ΠΟΙΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΠΡΟΤΑΣΣΟΝΤΑΙ

Γιάννης ν.μ Πασκόζος: Ποια είναι τα μείζονα προβλήματα που θα ήθελαν οι νέοι να προτάσσονται στην πολιτική σκηνή;

Ηλίας Αθανασιάδης: Νομίζω ότι, κατά γενική παραδοχή, οι νέοι αισθάνονται άγχος και αβεβαιότητα για το μέλλον. Κυρίως τους προβληματίζει το ζήτημα της απασχόλησης. Θα ήθελα να επισημάνω εδώ ότι τα ΜΜΕ, ως βασικοί φορείς του δημόσιου διαλόγου, δεν ασχολούνται όσο και όπως πρέπει με το κρίσιμο αυτό ζήτημα που ταλανίζει τη νεολαία και βέβαια συνδέεται άρρηκτα με το μέγα θέμα της παιδείας.

Τώνια Ζερβάκη: Θα ήθελα να προσθέσω και το θέμα του περιβάλλοντος, για το οποίο το ενδιαφέρον των νέων ανθρώπων έχει αυξηθεί κατακόρυφα, ιδιαίτερα μετά και τα τραγικά γεγονότα του καλοκαιριού. Προσωπικά περιμένω να δημιουργηθεί μια ισχυρή περιβαλλοντική συνείδηση μέσα από όλη αυτή την καταστροφή. Είναι κάτι που πρέπει να μπει στην καθημερινή σκέψη των νέων πέρα από τις θεσμικές παρεμβάσεις που είναι αναγκαίο να γίνουν.

Έλενα Παπαδοπούλου: Νομίζω ότι δεν θα διαφωνήσουμε στο ποια είναι τα βασικότερα προβλήματα των νέων σήμερα. Εκεί που πιθανόν να υπάρχει διαφωνία είναι στο τι σημαίνει «προτάσσονται», με ποιον τρόπο και από ποιους προτάσσονται και πώς αντιμετωπίζονται. Ήδη ο Ηλίας έθιξε το ζήτημα του ρόλου των ΜΜΕ- π.χ., ο τρόπος που παρουσιάστηκε το ζήτημα των μεγάλων κινητοποιήσεων για την παιδεία ήταν ενδεικτικός και σε ένα βαθμό διαστρεβλωτικός. Στα θέματα που ενδιαφέρουν τη νεολαία θα πρόσθετα και αυτό της ελεύθερης πρόσβασης στο δημόσιο χώρο (παράδειγμα, στο Ελληνικό), αναφαίρετο δικαίωμα του πολίτη. Προβλήματα όμως όπως η ελαστική-ανασφάλιστη εργασία είναι αποτέλεσμα συγκεκριμένων πολιτικών επιλογών αλλά και αντιλήψεων πάνω σε αυτά. Δεν πρόκειται για θέσφατα της οικονομίας, αλλά για ζητήματα πολιτικής ουσίας.

Ανδρέας Καριτζής: Θα αναφέρω και κάποια άλλα προβλήματα, «δευτερεύοντα» ίσως, όπως η καταστολή, η προσπάθεια πειθάρχησης μέσα στην πόλη (κάμερες κ.ά.), με τα οποία ένας νέος άνθρωπος δεν συμφωνεί. Οι νέοι άνθρωποι σήμερα, επειδή οι συσχετισμοί στην κοινωνία είναι χειρότεροι για το  λαό, είναι αυτοί που θα βιώσουν χειρότερες συνθήκες από τις προηγούμενες γενιές. Θα δουλεύουν με λιγότερα χρήματα, θα έχουν λιγότερα δικαιώματα, θα τυγχάνουν υποβαθμισμένης μόρφωσης και υγείας. Η αίσθηση που έχουν και οι φίλοι μου και εγώ είναι ότι αυτό που έρχεται είναι χειρότερο από αυτό που είχαν οι γονείς μας. Μιλάω για τριάντα χρονών νέους που δεν μπορούν να ζουν μόνοι τους γιατί παίρνουν χαρτζιλίκι αντί για μισθό και σε συνδυασμό με τις συνθήκες ζωής σε ένα επιβαρημένο περιβάλλον αισθάνονται άσχημα, πόσο μάλλον που δεν βλέπουν τα προβλήματα αυτά να αφορούν την κεντρική πολιτική σκηνή. Αντίθετα, η λύση όλων αυτών έχει αφεθεί στους τεχνοκράτες. Τι έχει, λένε, ένας 18χρονος να μας πει... Κάποια πράγματα επιλέγονται από άλλους ερήμην των νέων. Διαμορφώνεται μια κουλτούρα απομάκρυνσης από τη συλλογική διαβούλευση, ώστε ο καθένας  κοιτάει το προσωπικό του όφελος. Το τι προτάσσεται ηγεμονεύεται και αποφασίζεται από κεντρικές επιλογές συγκεκριμένων πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων.

Μόνα Παπαδάκου: Τα θέματα που απασχολούν τους νέους είναι γνωστά και διαχρονικά. Όπως είπε ο Ανδρέας, στο τέλος θα καταλήξουμε στα ζητήματα της δομής, της λειτουργίας των θεσμών, στην κυρίαρχη αντίληψη μιας λογικής ιδιωτικού συμφέροντος. Για να συζητήσουμε ποια είναι τα προτάγματα της πολιτικής για τους νέους θα πρέπει να δούμε πώς οι νέοι βλέπουν την κοινωνία, την πολιτική και τη συμμετοχή τους σε αυτήν. Έχουμε σαφέστατα δύο ταχυτήτων νέους: τους πολύ δραστήριους κοινωνικά και τους πολύ αδιάφορους. Δεν βλέπω κάτι ενδιάμεσο ανάμεσα σε αυτές τις δύο κατηγορίες. Η πολύ αδιάφορη νεολαία αντιμετωπίζει τα προβλήματά της στη λογική του μικρόκοσμου και της φιλικής ή πελατειακής σχέσης. Που σημαίνει: αναζητώ δουλειά από το φίλο ή το βουλευτή, σπουδάζω με τα λεφτά του μπαμπά, κι αν κτίζω και ένα σπίτι το γεμίζω παρανομίες και ας κόπτομαι για το περιβάλλον. Υπάρχει όμως και νεολαία που αισθάνεται αποκλεισμένη από τους θεσμούς και τη διαδικασία λήψης αποφάσεων στην πολιτική. Πρώτη προτεραιότητα γι’ αυτούς τους νέους είναι η διαμόρφωση ενός συστήματος αξιών που θα ενθαρρύνει τη συμμετοχή στα κοινά και στην πολιτική. Το ζήτημα της παιδείας είναι καθοριστικό, αλλά εξίσου καθοριστικό είναι το πώς θα εκφραστεί η γνώμη των νέων για την παιδεία.

Βήμα   Ιδεών