Η παράπλευρη ...διαφήμιση του τσιγάρου

Η άμεση διαφήμιση τσιγάρων, όπως η διαφήμιση στην τηλεόραση, στο ραδιόφωνο και τα περιοδικά, έχει σταματήσει διεθνώς -και στην Ελλάδα- διά νόμου.

Σήμερα, όλα τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν μεταφέρει την οδηγία στο εθνικό τους Δίκαιο και η διαφήμιση τσιγάρων στην τηλεόραση και τον Τύπο, που απευθύνεται στο ευρύ κοινό, έχει, τυπικά, εξαφανιστεί. Τυπικά. Γιατί στην ουσία το τσιγάρο υπάρχει παντού: στην τηλεόραση, στα περιοδικά, στο δρόμο, στην καθημερινότητά μας.

Ο ήρωας της καθημερινής τηλεοπτικής σειράς καπνίζει. Το ίδιο και οι κολλητοί του. Ο πρωταγωνιστής της νέας χολιγουντιανής υπερπαραγωγής πρέπει να ανάψει τσιγάρο πριν πάρει μια σημαντική απόφαση. Ο αγαπημένος «πιλότος» της Φόρμουλα 1 σπονσοράρεται από την τάδε καπνοβιομηχανία. Στη στάση του λεωφορείου φιγουράρει η διαφήμιση μιας καλλίγραμμης νεαρής που ρεμβάζει ανέμελα με ένα τσιγαράκι στο χέρι. Στις πρώτες σελίδες του λάιφ στάιλ περιοδικού η ντίβα της νυχτερινής πίστας φωτογραφίζεται με μισάνοιχτα χείλη, από τα οποία κρέμεται ένα τσιγάρο. Η έμμεση αυτή διαφήμιση των προϊόντων καπνού, η «γκρίζα» διαφήμιση του τσιγάρου, βομβαρδίζει το κοινό εκμεταλλευόμενη οποιοδήποτε παρεχόμενο μέσο. Όσο πιστά κι αν εφαρμόζονται οι νόμοι, οι καπνοβιομηχανίες και οι διαφημιστές όλο και κάτι θα σκεφτούν για να περάσουν το δικό τους. Ο δειγματισμός, για παράδειγμα, δηλαδή η δωρεάν προσφορά τσιγάρων μέσω promoters σε χώρους όπου συχνάζει νεολαία, κερδίζει ολοένα έδαφος και εξελίσσεται σε νούμερο ένα μορφή άμεσης διαφήμισης.

Στο παρελθόν το τσιγάρο προβαλλόταν ανεμπόδιστα από τα Μέσα, διαφημίζοντας με τρόπο χαλαρό και ελκυστικό την ευτυχία, την επιτυχία, την ομορφιά. Πολλές παλιές ταινίες του ξένου αλλά και του ελληνικού κινηματογράφου χαρακτηρίζονται από σκληρούς ήρωες και «καπάτσες» γυναίκες που πίνουν και καπνίζουν. Κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου το κάπνισμα αναδείχθηκε σε σύμβολο της γυναικείας χειραφέτησης, με τις καπνοβιομηχανίες να το αποκαλούν «πυρσό ελευθερίας» και να δημιουργούν διαφημίσεις ειδικά για γυναίκες. Γνωστοί και δημοφιλείς ηθοποιοί, σπουδαίοι καλλιτέχνες, πολιτικοί και μεγάλες προσωπικότητες ταύτισαν την εικόνα τους με το τσιγάρο.

Σήμερα το τσιγάρο, παρότι δεν διαφημίζεται ευθέως, κατέχει κυρίαρχη θέση στην καθημερινότητα του Νεοέλληνα, με τη σημαντική βοήθεια του δημοφιλέστερου μέσου: της τηλεόρασης.  Στις περισσότερες σειρές εγχώριας παραγωγής οι πρωταγωνιστές ανάβουν τσιγάρο με κάθε ευκαιρία: στην ερωτική απογοήτευση, στις σκηνές που γυρίζουν μέσα σε νυχτερινά μαγαζιά, συνοδεύοντας το ποτό τους ή μια βόλτα στην ακροθαλασσιά, στο αυτοκίνητο κατά τη διάρκεια του ταξιδιού. Το τσιγάρο εμφανίζεται ακόμα και σε περιπτώσεις που η παρουσία του εμφανώς δεν προωθεί την εξέλιξη του σεναρίου ή τη σκιαγράφηση του χαρακτήρα του ήρωα.   [ … ]

ΚΑΤΙΑ   ΑΝΤΩΝΙΑΔΗ

Από  τον  Ημερήσιο  Τύπο