Η διαφήμιση δεν επινοήθηκε από την τηλεόραση· πιθανόν να γεννήθηκε ταυτόχρονα με το εμπόριο. Ωστόσο το τηλεοπτικό μέσο, χάρη στην εξαιρετική πειθώ και τη διεισδυτικότητά του σε όλους τους χώρους, ισχυροποίησε τη δραστικότητα της διαφήμισης σε τεράστιο βαθμό.
Βέβαια, το να μεταδίδεις αντικειμενικές πληροφορίες σχετικά με ένα προϊόν, για να το κάνεις ευρύτερα γνωστό και αξιοποιήσιμο, δεν είναι κακό. Αντίθετα, αποτελεί μια ωφέλιμη υπηρεσία προς αυτόν που αγοράζει καθώς και ένα θεμελιώδη όρο του εμπορίου. Το πρόβλημα πηγάζει από το γεγονός ότι στην πραγματικότητα η διαφήμιση παρεκκλίνει σημαντικά από αυτούς τους σκοπούς και, χρησιμοποιώντας όλους τους ψυχολογικούς μηχανισμούς της καλυμμένης πειθούς, μετατρέπεται σε ένα συνεχή βομβαρδισμό εικόνων και συνθημάτων, με σκοπό όχι να πληροφορήσει το κόσμο αλλά να τον ωθήσει με ύπουλο τρόπο στην κατανάλωση.
Επιπλέον, οι διαφημίσεις έχουν έναν άμεσο οικονομικό αντίκτυπο στην αγορά, επειδή εξαιτίας τους οι τιμές των διαφημιζόμενων προϊόντων αυξάνονται δυσανάλογα σε σχέση με εκείνες των μη διαφημιζόμενων προϊόντων, και πολύ συχνά ανεξάρτητα από την ποιότητά τους.
Για το λόγο αυτό, είναι ολοφάνερα λανθασμένος ο ισχυρισμός ότι τα ιδιωτικά κανάλια, που δεν ενισχύονται από την υποχρεωτική εισφορά που καταβάλλουν οι πολίτες για τη δημόσια τηλεόραση, προσφέρουν δωρεάν τα προγράμματά τους. Γιατί, στην πραγματικότητα πληρώνουμε ένα ποσοστό αυτής της εισφοράς, όποτε αγοράζουμε ένα προϊόν που διαφημίζεται στα ιδιωτικά κανάλια, εφόσον το κόστος της διαφήμισης επιβαρύνει την τελική τιμή του προϊόντος. Χώρια που οι τηλεθεατές δεν μπορούν να υπολογίσουν με ακρίβεια το ύψος της εισφοράς που καταβάλλουν με αυτό τον έμμεσο τρόπο στους ιδιωτικούς τηλεοπτικούς σταθμούς κάθε χρόνο.
Το περιοδικό «L’altro consumo» και σχετικές εκπομπές όπως η Mi manda Lubrano, έκαναν μια εκτεταμένη έρευνα αγοράς, η οποία έδειξε ότι προϊόντα της ίδιας ποιότητας διαφέρουν κατά πολύ ως προς την τιμή, καθώς και ότι σε πάμπολλες περιπτώσεις προϊόντα που κοστίζουν λιγότερο είναι ποιοτικά καλύτερα σε σχέση με τα αντίστοιχα που διαφημίζονται στην τηλεόραση και τα οποία βέβαια είναι ακριβότερα. Ας δούμε ένα παράδειγμα:
Η σύγκριση ανάμεσα σε διάφορα είδη τσαγιού απέδειξε για ποιο λόγο παρουσίαζαν μια μεγάλη απόκλιση ως προς την τιμή, μολονότι δεν διέφεραν ποιοτικά μεταξύ τους: ένα προϊόν που δεν διαφημιζόταν κόστιζε 0,40€ το λίτρο, ενώ το προϊόν που διαφημιζόταν περισσότερο απ’ όλα έφτανε το 1,70 € το λίτρο.
Σ’ αυτή τη περίπτωση, λοιπόν, η διαφήμιση υπερδιπλασίασε την τιμή. Στην αγορά υπάρχουν εκατοντάδες παρόμοια παραδείγματα.
Από το διαδίκτυο
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου