Φυλακή : το αδιέξοδο της νέας πολιτικής

Το σωφρονιστικό μας σύστημα δεν βρίσκεται σε κρίση. Ο προσεκτικός αναγνώστης αμέσως θα καταλάβει ότι η παραπάνω εναρκτήρια φράση ούτε απολογητική είναι, ούτε προκλητική, αλλά κυριολεκτεί.

Η κρίση είναι φαινόμενο έκτακτο ή, έστω, χρονικά εντοπισμένο• έτσι την αντιμετωπίζουν οι πολιτικές και τα εγχειρίδια διαχείρισης κρίσεων. Στις ελληνικές φυλακές όμως, η ακραία δυσλειτουργία είναι μόνιμη. Σχήμα οξύμωρο : ακραία είναι η μέση φυλακή.

Ίσως κάποιοι απορήσουν• δεν συμβαίνει, όμως, κατά περιόδους να ησυχάζουν τα πράγματα, χωρίς εξεγέρσεις και θορύβους από το εσωτερικό των τειχών; Οπωσδήποτε, ναι. Τότε, όμως, συνήθως, όταν τίποτε δεν ακούγεται, η κατάσταση είναι χειρότερη. Τουλάχιστον σε περιόδους αναβρασμού, μια σχετική διαφάνεια και η πίεση της κοινής γνώμης οδηγούν σε κάποιες, έστω μικρής έκτασης ή προσωρινές, βελτιώσεις.

Για όποιον δεν έχει επαφή με τη σκληρή πραγματικότητα και τις ιδέες περί ποινής, μια διευκρίνιση: Η ακραία δυσλειτουργία του σωφρονιστικού συστήματος δεν έχει να κάνει με τη διάψευση της αποστολής του σωφρονισμού και της δήθεν βελτίωσης των καταδίκων. Η φενάκη ήταν ανέκαθεν αντιληπτή. Μόνο στην Ελλάδα άλλωστε αναφερόμαστε μεγαλοϊδεατικά σε σωφρονισμό• οι άλλες δικαιοταξίες κάνουν λόγο ταπεινότερα για εκτέλεση ποινής. Η στέρηση της ελευθερίας, σε καμιά περίπτωση δεν διαπαιδαγωγεί. Δεν είναι αγαθό, αλλά αναγκαίο κακό. Η φυλακή αποτελεί μια τιμωρία που αποκόπτει τον άνθρωπο από το οικογενειακό και το επαγγελματικό περιβάλλον, απολύοντάς τον στη συνέχεια αποδιοργανωμένο και έκθετο στα κυκλώματα. Ο εγκλεισμός χρειάζεται ως έσχατο αντικίνητρο και ευκταίο είναι να παραμένουν οι συνθήκες του ανθρώπινες. Να μη συντρίβει την προσωπικότητα και να μην εξαγριώνει. Η αποτυχία του έγκειται ακριβώς στην παραγωγή περίσσειας δυστυχίας και αγριότητας. [ … ]

Από τον Τύπο
Ν. ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΣ