Δουλεμπορίες και ουτοπίες

H εκποίηση του σώματος πρώτα, και ύστερα η εκποίηση της ιστορίας της εκποίησης

Trafficking: η μικρή λέξη που πρόσφατα με ορμή εμφανίστηκε στον ορίζοντα, επίσημων και ανεπίσημων λόγων και κειμένων. Διακίνηση, εμπορία γυναικών για λόγους σεξουαλικής εκμετάλλευσης. H σύγχρονη δουλεία που αποφέρει αμύθητα έσοδα στα κυκλώματα του οργανωμένου εγκλήματος και όχι μόνον.

Οι πρωταγωνιστές ενός έργου που διαδραματίζεται μέσα στο σκοτάδι της σύγχρονης πραγματικότητας.

Νεαρά ή λιγότερο νεαρά κορίτσια που αδυνατούν να επιβιώσουν στον τόπο τους και αφήνονται στην προοπτική ενός ονείρου για μια καλύτερη ζωή, ενός ονείρου που αστραπιαία μεταποιείται σε εφιάλτη.

Τα media αποτελούν έναν άλλο χώρο αξιοποίησης του φαινομένου. Εδώ η διακίνηση γίνεται με τους γνωστούς όρους της θεαματικής αξιοποίησης. Όσο πιο τραγικά αφηγηθεί την ιστορία της η γυναίκα που θα αρπαγεί από τον ρεπόρτερ-σχολιαστή τόσο και πιο ωφέλιμη θα είναι για το κανάλι. Όσο για την ίδια, ίσως κερδίσει κάποια δουλειά, κάποια ελεημοσύνη τηλεοπτική, πού ξέρεις; Εδώ διακινούνται τα άλλα, τα πιο κομψά και αποδεκτά ρούχα της τηλε-εκμετάλλευσης. Εδώ εξωθείται στο να επιθυμεί μυστικά να «πουλήσει» τη δυστυχία της, το τελευταίο εμπόρευμα που της απομένει.

H εκποίηση του σώματος πρώτα, και ύστερα η εκποίηση της ιστορίας τής εκποίησης. Και κάπου κρυμμένη σε κάποιο παρασκήνιο η ψυχή που δεν αναγνωρίζει πλέον τον ιδιοκτήτη της.

Είναι σαφές ότι η μετατροπή της γυναίκας σε εμπορεύσιμο αντικείμενο παραβιάζει μια σειρά ανθρωπίνων δικαιωμάτων που προστατεύονται από το Σύνταγμά μας αλλά και από μια πληθώρα διεθνών κειμένων:

- Το δικαίωμα του κάθε ανθρώπου στον σεβασμό της ανθρώπινης αξίας του.

- Το δικαίωμα στην ισότητα ως προς την απόλαυση όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

- Το δικαίωμα στον αυτοπροσδιορισμό και την ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας.

- Το δικαίωμα επιλογής εργασίας και μη εκτέλεσης αναγκαστικής εργασίας.

- Το δικαίωμα της γενετήσιας ελευθερίας και αξιοπρέπειας.

- Το δικαίωμα του κάθε ανθρώπου να μην υφίσταται απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση.

H διεθνής κοινότητα επισταμένως ασχολείται με το θέμα αυτό υιοθετώντας πλήθος κειμένων. Παράδειγμα συστηματικής αντιμετώπισης του φαινομένου, το πρωτόκολλο κατά του Διεθνώς Οργανωμένου Εγκλήματος και την Πρόληψη, Καταστολή και Τιμωρία της Παράνομης Διακίνησης Προσώπων, ιδιαίτερα παιδιών και γυναικών, της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών.

Τα κράτη-μέλη καλούνται να ποινικοποιήσουν ως αυτοτελές έγκλημα την παράνομη διακίνηση και εμπορία ανθρώπων και να θεσπίσουν νόμους για την προστασία των θυμάτων.

H Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης υιοθέτησε πρόσφατα μια σύσταση στην οποία αναγνωρίζεται η σημαντική έξαρση του φαινομένου και καλεί τα κράτη-μέλη να λάβουν μέτρα για την καταπολέμησή του, την πρόληψή του και την προστασία των θυμάτων.

Σημαντικά βήματα. Όμως ταυτόχρονα έχεις την αίσθηση της ρητορείας να σε κυκλώνει από παντού. Λόγια, λόγια, λόγια. Διακηρύξεις επί διακηρύξεων, επιτροπές επί επιτροπών. Αναλύσεις επί αναλύσεων. Ένας άνευ όρων βερμπαλισμός θαρρείς ότι λειτουργεί πλέον σαν το μεγάλο υποκατάστατο, στην ουσιαστική παρέμβαση που δεν μπορεί να γίνει. Στη μεταμόρφωση δηλαδή μιας αποτρόπαιης πραγματικότητας.

Στη θέση της ανθεί όλη αυτή η υπερ-παραγωγή των λόγων.

Μεγάλα λόγια, ρητορείες, άδεια σχήματα, κενά προσωπεία! Τα δικαιώματα μοιάζουν να υπάρχουν μόνο και μόνο για να καταπατούνται.

Το φαινόμενο της διακίνησης των γυναικών εντέλει φανερώνει με έναν θαυμαστό τρόπο το ατελέσφορο της προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Καλά και άγια όλα τα διεθνή κείμενα, οι διεθνείς συμβάσεις, τα πρωτόκολλα, όμως κάποτε διερωτάσαι ποια μπορεί να είναι η ισχύς τους σε μια εποχή όπου ο νόμος του εμπορεύματος, ως πανίσχυρος θεός αποσβολώνει κείμενα, πρωτόκολλα συμβάσεις, θρυμματίζοντας σε κλάσματα δευτερολέπτου κάθε πολιτικώς ορθή πρωτοβουλία για το ορθόν.

Όταν π.χ. μυστικές γέφυρες επικοινωνίας απλώνονται ανάμεσα στον δουλέμπορο και στον παρουσιαστή του δυστυχισμένου πλάσματος που θα εκποιήσει στο τηλε-ριάλιτι τη δυστυχία του, κατανοούμε πόσο δυσχερής είναι η ουσιαστική αντιμετώπιση του φαινομένου.

Όσο δεν υπάρχει αύριο για ένα ολοένα και πιο εντεινόμενο πλήθος ανθρώπων, η ανέχεια θα διαμορφώνει τους δικούς της κώδικες επικοινωνίας και επιβίωσης. Γυμνά, απεγνωσμένα κορίτσια, μητέρες που αφήνουν πίσω τα παιδιά τους επειδή δεν μπορούν να τα ταΐσουν, ξεκινώντας από τόπους που δεν μπορούν άλλο να τις κρατήσουν. Κι ας λέγεται τώρα ελεύθερος ο τόπος αυτός. Ο τόπος του πρώην ανελεύθερου ανατολικού μπλοκ, απ' όπου ξεκινούν το απεγνωσμένο ταξίδι τους οι περισσότερες από αυτές τις γυναίκες. Κι ας είναι - οποία ειρωνεία!!! - τώρα όλα ελεύθερα, και τα κεφάλαια, και τα προϊόντα, και ο παράδεισος της αγοράς, που τόσο γρήγορα μεταμορφώθηκε σε εφιάλτη.

Το φάντασμα του θανάτου εντέλει μετατρέπει σε γλυκό προστάτη τον δουλέμπορο. Σε ποιο κείμενο νομικό θα διαχειριστεί κανείς τη φρίκη του θανάτου;

Από τον Τύπο

ΦΩΤΕΙΝΗ ΤΣΑΛΙΚΟΓΛΟΥ