Κυριακή 10 Μαρτίου 2013

Το περιβάλλον θύμα της κατά μνημόνιον εποχής




Tης  Θεοδότας  Νάντσου

Εκτός από την κοινωνία, τα «επείγοντα» μέτρα που θεσμοθετούνται σωρηδόν και εφαρμόζονται χύδην κάτω από τη σκιά της κρίσης πληγώνουν και το περιβάλλον. Σίγουρα σοβαρά και μάλλον αθεράπευτα…

Προ ημερών, η διεθνής περιβαλλοντική οργάνωση WWF έδωσε για πρώτη φορά στην «κατά μνημόνιον εποχή» μια συνολική εικόνα των περιβαλλοντικών απωλειών που έφεραν οι πολιτικές και τα μέτρα που ακούμε ότι θα μας βγάλουν από την κρίση. Σύμφωνα όμως με το WWF, αυτά τα μέτρα μας βυθίζουν σε μια πολύ βαθύτερη και μακροπρόθεσμα καταστροφική κρίση, καθώς υποβαθμίζουν την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας από τους φυσικούς της πόρους και το βιολογικό της θησαυροφυλάκιο! 

Σε δυο επιστολές που απευθύνονται προς τη Γενική Διευθύντρια του ΔΝΤ και τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το διεθνές WWF καταγράφει τις περιβαλλοντικές απώλειες που έχουν ζημιώσει την Ελλάδα από τον Μάιο του 2010 μέχρι σήμερα. Η απειλούμενη καταβύθιση του Πράσινου Ταμείου στη μαύρη τρύπα του κρατικού προϋπολογισμού, το «κούρεμα» των διαδικασιών περιβαλλοντικού ελέγχου και αδειοδότησης έργων και δραστηριοτήτων, η διάτρηση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας ώστε να ανοίξει ο δρόμος για γρήγορη και χωρίς όρους εκποίηση δημόσιας γης, η νομιμοποίηση αυθαιρέτων ακόμα και σε προστατευόμενες περιοχές, είναι κάποιες από τις βαθιές ρωγμές στο ήδη ισχνό περιβαλλοντικό κεκτημένο της Ελλάδας. Οι ευθύνες προφανώς δεν βαραίνουν μόνο την τρόικα των δανειστών, αλλά και την εγχώρια πολιτική ηγεσία που σχεδιάζει, νομοθετεί και εφαρμόζει πολιτικές ακρωτηριασμού κάθε προοπτικής της Ελλάδας για ουσιαστικά βιώσιμη έξοδο από την κρίση.

Η κρίση που απλώνεται από την Ελλάδα σε ολόκληρη την Ευρωζώνη δεν πρέπει να θεωρείται απλώς δημοσιονομική. Τα προβλήματα δεν πηγάζουν μόνο από την κακή οικονομική διαχείριση, αλλά αντανακλούν ένα αδιέξοδο πρότυπο οικονομικής ανάπτυξης που εξαρτάται από την υπερκατανάλωση και προκαλεί ένα σταθερά αυξανόμενο οικολογικό έλλειμμα και υπερεκμετάλλευση φυσικών πόρων. Έως ότου ξεπεραστούν αυτές οι αντιφάσεις του σημερινού οικονομικού συστήματος, τα μέτρα που επιβάλλονται σε χώρες όπως η Ελλάδα δεν αποτελούν παρά μπαλώματα σε φθαρμένο πουκάμισο. Την ίδια στιγμή, διογκώνουν το πιο μακροπρόθεσμο κόστος της περιβαλλοντικής αποκατάστασης.

Τώρα βέβαια θα πει κανείς ότι το περιβάλλον είναι πολυτέλεια, όταν η χώρα χρειάζεται πολύ χρήμα και άμεσα. Ας το ξανασκεφτούμε λίγο. Πολυτέλεια το περιβάλλον; Πολυτέλεια η βάση του πρωτογενούς τομέα, το σημαντικότερο τουριστικό μας προϊόν (μαζί με τα μνημεία πολιτισμού), οι φυσικοί πόροι και ο φυσικός χώρος; Το αντίθετο μάλλον θα ήταν λογικό να επιδιώκουμε σε καιρούς κρίσης: την προστασία της περιουσίας μας. Η καταστροφή της είναι μάλλον παράλογη επιλογή πανικού.

Η βιώσιμη έξοδος από την κρίση δεν μπορεί παρά να είναι τόσο οικονομικά, όσο και περιβαλλοντικά και κοινωνικά σωστή. Ειδικά όσον αφορά το περιβαλλοντικό σκέλος της οικονομίας, νομίζω πως αξίζει ένα κλείσιμο με μια χαρακτηριστική φράση από την εισαγωγή της έκθεσης του ΟΟΣΑ για την πράσινη ανάπτυξη:

«Μια επιστροφή στα ίδια και συνηθισμένα [business as usual] θα ήταν πραγματικά μια άφρων και τελικά μη βιώσιμη επιλογή, καθώς ενέχει ρίσκα που επιβάλλουν ανθρώπινο κόστος και περιορισμούς στην οικονομική μεγέθυνση και ανάπτυξη.  Μπορεί να επιτείνει την έλλειψη νερού και να προκαλέσει στενότητα πόρων, ρύπανση ατμόσφαιρας και υδάτων, κλιματική αλλαγή και απώλεια βιοποικιλότητας, επιπτώσεις μη αντιστρέψιμες». Αν αυτά είναι λόγια του ΟΟΣΑ, τότε σίγουρα πρέπει να αποτελέσουν ελάχιστη αφετηρία για πορεία προς μια πραγματικά πράσινη οικονομία. Σίγουρα επίσης η Ελλάδα βρίσκεται σταθερά εκτός πράσινης πορείας και οδεύει προς οικολογική, κοινωνική και, μακροπρόθεσμα, οικονομική χρεωκοπία.

Η Θεοδότα Νάντσου είναι Συντονίστρια περιβαλλοντικής πολιτικής WWF Ελλάς
Protagon.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: