Κυριακή 6 Ιανουαρίου 2013

Η κρίση πριμοδοτεί το φανταστικό

«Πέφτει το σκοτάδι. Oι δαίμονες ξεσηκώνονται”.

(Carl Sagan)



Του  Χρήστου   Κάτσικα

Πέντε αιώνες μετά το 1525, αφότου ο Παράκελσος, ένας από τους προδρόμους της σύγχρονης χημείας, μάζεψε όλους τους γιατρούς, φαρμακοποιούς  και χημικούς της Βασιλείας και έβαλε φωτιά στα συγγράμματα του Γκάλεν, του Αβικένα και των άλλων πρωτοπόρων της αλχημείας -θέλοντας με τη δραματική αυτή χειρονομία να διακηρύξει την ανάγκη χειραφέτησης της νεαρής επιστήμης από τα δεσμά του μυστικισμού-  η εποχή μας, περιμένει το δικό της Παράκελσο για να απελευθερώσει την επιστήμη και τα μυαλά των ανθρώπων από τα δεσμά   ενός   καινούργιου  Μεσαίωνα.

Πιο συγκεκριμένα,  στις μέρες μας εξακολουθούμε και ζούμε ένα φαινόμενο που μπορεί να αποκρυσταλλωθεί στη γνωστή ρήση του Hegel  «Η λογική γίνεται παραλογισμός».  Οι αστρολόγοι, οι μάγισσες, οι χαρτορίχτρες, τα μέντιουμ, οι καφετζούδες, οι προφήτες,  τα «ταρώ» και τα «ευχέλαια», τα μάγια και τα ξόρκια, τα θαύματα και τα τάματα, ένα πολυποίκιλο  μυστικο - εσωτεριστικό νεφέλωμα ανθεί κυριολεκτικά δίπλα στους υπολογιστές, το διαδίκτυο, και την λεγόμενη «έκρηξη των γνώσεων». Έχουν ραγδαία εισβολή σε εφημερίδες και περιοδικά. Παρελαύνουν καθημερινά σε τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές εκπομπές,  σε εκπομπές υψηλής τηλεθέασης, ακόμη και σε δελτία των ειδήσεων, άνθρωποι που «προβλέπουν το μέλλον», «λένε τη μοίρα»,  μαρτυρούν ότι… «συνάντησαν τα σατανά», «ότι μίλησαν με το Θεό», κ.λπ. Μάλιστα στο διαδίκτυο περισσότεροι είναι οι επισκέπτες σελίδων με αστρολογικές προβλέψεις παρά με επιστημονικό ή πολιτιστικό περιεχόμενο, ή εκείνοι που αναζητούν φανταστικά ταξίδια σε άλλους πλανήτες ή σε φανταστικούς πολιτισμούς κάτω από τη γη, καθώς σύμφωνα με ορισμένες εκδοχές της κουλτούρας του νεομυστικισμού ο πλανήτης γη είναι…κούφιος και κατοικείται από τεχνολογικά προηγμένα  όντα!

Tο διαδίκτυο διαθέτει ιντερνετικές ξεματιάστρες και ψηφιακές καφετζούδες που μέσα από την οθόνη του υπολογιστή «προβλέπουν τα μελλούμενα» ή «διώχνουν την κακή ενέργεια». Πάνω από 30.000 είναι αυτοί που επισκέπτονται στην Ελλάδα καθημερινά τις 5 πιο γνωστές ιστοσελίδες αυτού του τύπου και δεν είναι λίγοι όσοι καταφεύγουν στις υπηρεσίες τους.  […]

Στην Ελλάδα συγγραφείς ανάλογων πονημάτων που ερμηνεύουν τους αρχαίους Έλληνες ως επισκέπτες από άλλους πλανήτες, αρχαία σύμβολα όπως το δίσκο της Φαιστού ως κώδικες διαστημοπλοίου κ.ά. έχουν σχεδόν καθημερινή πρόσβαση σε τηλεοπτικές εκπομπές και οι εκδόσεις τους πραγματοποιούν σημαντικές εμπορικές επιτυχίες. Το συγγραφικό τους ρεπερτόριο γίνεται ελκυστικό για τη νεολαία καθώς μπλέκουν τις μυστικιστικές θεωρίες των ναζιστών με τον αρχαιοελληνικό πολιτισμό, την Ακρόπολη, το βουνό της Πεντέλης και άλλα σημεία κοντά στην πόλη της Αθήνας αλλά και κάτω από αυτή (οι θεωρίες για τις περίφημες στοές της Αθήνας).  […]

Παράλληλα κινηματογραφικές ταινίες που προβάλουν μια virtual μυθολογία τύπου «Ο άρχοντας των δακτυλιδιών» σπάνε ταμία και τα ομότιτλα βιβλία έχουν κατακτήσει ένα μεγάλο νεαρό αναγνωστικό κοινό. Αυτό το κοινό δεν είναι χαμηλού εκπαιδευτικού επιπέδου. Δεν μιλάμε για κοινωνικές ομάδες που παραδοσιακά λόγω της αγραμματοσύνης οι ερπύστριες της μεταφυσικής περνούν σχεδόν ανεμπόδιστες. Πρόκειται για απόφοιτους μεταδευτεροβάθμιων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και πτυχιούχους πανεπιστημίων, καλούς χειριστές υπολογιστή, χρήστες του διαδικτύου. Κατά συνέπεια δε μπορούμε να πούμε ότι έχουμε έλλειψη εκπαίδευσης, όπως συνέβαινε στο Μεσαίωνα που ανάλογα φαινόμενα ανθούσαν στην αγραμματοσύνη των ανθρώπων.

Τι συμβαίνει και  δορυφοριοποιούμαστε στο φαντασιακό; Τι τρέχει και "ξαναμαγεύεται" ο κόσμος;

Η ανθρωπότητα καταφεύγει, σε καιρούς δύσκολους, στη δοξασία και στη μεταφυσική για να παρηγορήσει τους φόβους της. Είναι φανερό ότι "σε χρόνια δίσεκτα και χρόνια οργισμένα", όπως τα σημερινά, νεκρανασταίνεται από το σκοτεινό παρελθόν της αμάθειας, της δεισιδαιμονίας και των προλήψεων, το πνεύμα ενός κόσμου απ' όπου έχει λείψει το πνεύμα. Όσο φοβόμαστε ή αποφεύγουμε με την πολιτική δράση να αλλάξουμε τον κόσμο, αλλάζουμε κόσμο…

Alphavita.gr
Διασκευασμένο  κείμενο

Δεν υπάρχουν σχόλια: