Σάββατο 12 Φεβρουαρίου 2011

Κείμενο : Θουκυδίδης Γ, 89, 1-2

Παλιρροϊκό κύμα στις Ροβιές της Εύβοιας το ... 426 π.χ

Άσκηση  γραμματικής  πολλαπλών  επιλογών  στο  τέλος  του  κειμένου
 
Βαθμός  δυσκολίας  του  κειμένου  : 1 2 3 4
Συντακτικά   φαινόμενα  :  Μετοχές  συνημμένες  και  απόλυτες 
  
Κείμενο
Τοῦ  δ΄ ἐπιγιγνομένου θέρους Πελοποννήσιοι καὶ οἱ ξύμμαχοι μέχρι μὲν τοῦ Ἰσθμοῦ ἦλθον ὡς ἐς τὴν Ἀττικὴν ἐσβαλοῦντες͵ Ἄγιδος τοῦ Ἀρχιδάμου ἡγουμένου Λακεδαιμονίων βασιλέως͵ σεισμῶν δὲ γενομένων πολλῶν ἀπετράποντο πάλιν καὶ οὐκ ἐγένετο ἐσβολή.  Καὶ περὶ τούτους τοὺς χρόνους͵ τῶν σεισμῶν κατεχόντων͵ τῆς Εὐβοίας ἐν Ὀροβίαις ἡ θάλασσα ἐπανελθοῦσα ἀπὸ τῆς τότε οὔσης γῆς καὶ κυματωθεῖσα ἐπῆλθε τῆς πόλεως μέρος τι͵ καὶ τὸ μὲν κατέκλυσε͵ τὸ δ΄ ὑπενόστησε͵ καὶ θάλασσα νῦν ἐστὶ πρότερον οὖσα γῆ· καὶ ἀνθρώπους διέφθειρεν ὅσοι μὴ ἐδύναντο φθῆναι πρὸς τὰ   μετέωρα ἀναδραμόντες.
Θουκυδίδης  Γ, 89,   1-2
Εισαγωγικό  σημείωμα

Στο   χωρίο  αυτό  ο Θουκυδίδης   αφηγείται  το  πώς  αποτράπηκε  η  εισβολή  των  Πελοποννησίων  και  των  συμμάχων  τους   στην   Αττική   το  426  π.χ.  λόγω της  έντονης  σεισμικής  δραστηριότητας που σημειώθηκε.  Ακόλουθα,  κάνει  λόγο  για  παλιρροϊκό  κύμα, λόγω  των  σεισμών,     που   έπληξε   την  Εύβοια. 

Λεξιλόγιο
Τοῦ  δ΄  ἐπιγιγνομένου  θέρους  :  το  επόμενο  καλοκαίρι
ἡγέομαι  - οῦμαι  : είμαι  αρχηγός,  έχω  την  αρχηγία
τῶν  σεισμῶν  κατεχόντων  : ενώ  σημειωνόταν   έντονη  σεισμική δραστηριότητα
ἐπανέρχομαι  : επανέρχομαι, επιστρέφω, ανεβαίνω
ἐπέρχομαί   τι   : έρχομαι  εναντίον,  εισβάλλω,  πέφτω  πάνω  σε  κάτι   
κυματόομαι  - οῦμαι  : 1. ( για  ξηρά ) : καλύπτομαι  από  κύματα  2. ( για  θάλασσα )   : υψώνομαι  σε  κύματα 
ὑπονοστέω  - ῶ ( αμετάβατο )   : υποχωρώ
διαφθείρω  τινά   : σκοτώνω κάποιον
φθάνω   +  κατηγορηματική  μετοχή  : προλαβαίνω  να  + ρήμα   ή  πρώτα  + ρήμα  
ἀναδραμόντες  : ἀναθέω  : τρέχω πίσω,  ανεβαίνω  γρήγορα
μετέωρα,  τά  : τα  υψώματα

Ανιχνευτικά  ερωτήματα   για  την  κατανόηση  του  κειμένου

Ο   θουκυδίδης  δομεί  συχνά   το  λόγο  του  στη  βάση  κάποιων  νοηματικών  αξόνων.  Έτσι  απαντά  στο  πότε,  στο  ποιοι,  στο  πού,  στο  τι,    στο  γιατί, στο  με  ποιο  σκοπό, στο με  ποιο  τρόπο, στο  με  ποιο  αποτέλεσμα. Μπορείτε  να  τα  εντοπίσετε  στο  παραπάνω  κείμενο  ;

Συντακτικές  επισημάνσεις

Τοῦ  θέρους  : γενική  ως  επιρρηματικός  προσδιορισμός  του  χρόνου
μέχρι μὲν τοῦ Ἰσθμοῦ  :  εμπρόθετος προσδιορισμός   που  δηλώνει  τοπικό  όριο
ὡς   ἐσβαλοῦντες  : τελική μετοχή
ἡγουμένου  : τροπική  μετοχή
τοῦ   Ἀρχιδάμου,  βασιλέως   : παραθέσεις
γενομένων   : γενική  απόλυτη, αιτιολογική  μετοχή
κατεχόντων : γενική  απόλυτη,  χρονική   μετοχή
ἐπανελθοῦσα  καί   κυματωθεῖσα  : χρονικές  μετοχές
τῆς Εὐβοίας,  τῆς πόλεως  :  γενικές   διαιρετικές
μέρος   : αντικείμενο  στο  «ἐπῆλθε»
θάλασσα,  γῆ  : κατηγορούμενα
ὅσοι  μὴ  ἐδύναντο  φθῆναι  πρὸς  τὰ   μετέωρα  ἀναδραμόντες :  δευτερεύουσα  αναφορική  πρόταση
ἀναδραμόντες  : κατηγορηματική  μετοχή,  συνημμένη  στο  υποκείμενο  του  «φθῆναι»,  το  «ὅσοι». 

Μετάφραση
Το  επόμενο  καλοκαίρι, οι  Πελοποννήσιοι  και  οι  σύμμαχοί  τους,  με  αρχηγό  τον   Άγη,  το  γιο  του  Αρχίδαμου,  το  βασιλιά  τους, ήρθαν  ως  τον  Ισθμό,   με  σκοπό  να  εισβάλουν  στην  Αττική. Επειδή  όμως  έγιναν  πολλοί  σεισμοί, αποτράπηκαν  πάλι  και  δεν  πραγματοποιήθηκε  η  εισβολή.   Την  ίδια  περίπου  εποχή,  ενώ  σημειωνόταν   έντονη  σεισμική δραστηριότητα, η  θάλασσα,  στις Ροβιές  της  Εύβοιας,  αφού  τραβήχτηκε  από  την  τότε  παραλία  και  ύψωσε  κύματα,  έπεσε  πάνω  σε ένα  μέρος  της  πόλης  και   στην  αρχή  το  σκέπασε,  ενώ  μετά  υποχώρησε η  στάθμη  της.  Σήμερα  είναι  θάλασσα, το  μέρος  που  ήταν  πρώτα  στεριά.  Και   όσους  ανθρώπους  δεν  πρόλαβαν να  τρέξουν  γρήγορα   στα  υψώματα τούς  έπνιξε.    

Άσκηση
Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση 

  1. Σχολή ἐστι  σημαίνει  :
    Α. είναι  απαγορευμένο  να 
    Β. είναι  φυσικό   να 
    Γ. είναι  εύκολο  να 
    Δ. είναι   ευκαιρία  να 
  2. Το  β  ενικό  της   οριστικής του   μέλλοντα  του  ρήματος  ἐλαύνω  είναι:  
    Α. ἐλάσεις
    Β. ἐλεῖς
    Γ. ἐλᾷς

    Δ. ἐλᾶς

  3. Το  β  ενικό  της   οριστικής του   παρακειμένου  του  ρήματος  ἐλέγχομαι   είναι:  
    Α. ἐλήλεξαι
    Β. ἐλήλεγξαι
    Γ. ἤλεγξαι
    Δ. ἤλεξαι
  4. Το  β  ενικό  του  παρατατικού    του  ρήματος  ἐναντιόομαι - οῦμαι   είναι:  
    Α. ἠναντιοῦ
    Β. ἐναντιοῦ 
    Γ. ἠναντιῶ
    Δ. ἐνηντιοῦ
  5. "ἐνθυμέομαι - οῦμαι" σημαίνει :
    Α. θυμάμαι
    Β. σκέφτομαι
    Γ. διατηρώ  τη  φήμη  μου 
    Δ. Τίποτα  από  τα  παραπάνω 
  6. Το  ρήμα  ἐννοέω - ῶ   έχει  παρατατικό  :
    Α.ἐννόουν
    Β. ἠννόουν
    Γ. ἐνενόουν
    Δ. ἠνενόουν
  7. Το απαρέμφατο  του ρήματος  ἔξεστι  είναι  :
    Α. ἐξῆν
    Β. ἐξῆναι
    Γ. ἐξεῖναι
    Δ. ἐξέσται 
  8. Το απαρέμφατο  ενεστώτα   του  ρήματος  ἔοικα  είναι  :
    Α. ἐοικέναι
    Β. εἰκέναι 
    Γ. ἐώκειν
    Δ. ἐκειν

  9. Η  μετοχή  ἐξόν   του  ρήματος  ἔξεστι ( = είναι  δυνατόν,  επιτρέπεται ) συνήθως είναι    :
    Α. αιτιολογική 
    Β. υποθετική
    Γ. εναντιωματική
    Δ. τροπική
  10. Το β ενικό του  παρατατικού  του  ρήματος  ἐπίσταμαι  είναι  :
    Α. ἠπίστασο  και  ἠπίστω
    Β. ἠπίστω
    Γ. ἠπίστασο
    Δ. ἐπίστασο  και  ἠπίστω
  11.       

Δεν υπάρχουν σχόλια: