Διαδραστική άσκηση στο τέλος του κειμένου
Η περιφρόνηση της αξιοκρατίας οφείλεται και στην έλλειψη κανόνων αξιοκρατίας στα ίδια τα κόμματα εξουσίας.Το δημοκρατικό πολίτευμα, στο πλαίσιο του οποίου οι πολλοί κυβερνούν και οι λίγοι ελέγχουν, αποτελεί ένα ευφυές σύστημα διακυβέρνησης, οι βάσεις του οποίου ετέθησαν στην αρχαία Αθήνα. Ωστόσο, όταν βασικές αρχές του, όπως η ισότητα ή η αξιοκρατία, δεν εφαρμόζονται σωστά, τότε το πολίτευμα αυτό προσφέρει στέγη και λαμπρό πεδίο δράσης σε μετριότητες, τρωκτικά, καπάτσους, μωροφιλόδοξους. Από τη δράση όλων αυτών η κρατική μηχανή υφίσταται διάβρωση εκ των έσω, αποτέλεσμα της οποίας είναι η δυσλειτουργία της και η ανάπτυξη πλείστων αρνητικών παρενεργειών. Μία από αυτές είναι και η δημιουργία σε μέρος πολιτών ενός αισθήματος απαξίωσης της πολιτικής, που στις πρόσφατες εκλογές εκδηλώθηκε με σαφήνεια. Έτσι δεν ήταν λίγοι εκείνοι που προτίμησαν την αποχή, ψήφισαν λευκό και άκυρο ή έριξαν ψήφο διαμαρτυρίας επιλέγοντας μικρότερα κόμματα. Το ανησυχητικό αυτό γεγονός - ο Περικλής χαρακτήριζε «όποιον δεν συμμετέχει στην πολιτική ζωή... άχρηστο» - θα πρέπει να... ταρακουνήσει τα κόμματα, ιδιαίτερα τα λεγόμενα εξουσίας, που έχουν και τη μεγαλύτερη ευθύνη για την εμφάνιση του αρνητικού αυτού φαινομένου. Είναι κοινό μυστικό ότι στους κομματικούς μηχανισμούς έχουν παρεισφρήσει άτομα που έχουν ως βασικό τους κίνητρο να εξαργυρώσουν, όταν τα κόμματά τους ανέλθουν στην εξουσία, την όποια εκδούλευσή τους σε αυτά με προσωπικά κέρδη. Και συχνά φαίνεται ότι τα καταφέρνουν, αν μάλιστα έχουν φροντίσει να κάνουν και τις κατάλληλες γνωριμίες με τα κατάλληλα πρόσωπα.
Δεν είναι σπάνιο φαινόμενο υψηλόβαθμες θέσεις του κρατικού μηχανισμού να καταλαμβάνονται από άτομα που δεν έχουν καμία σχέση με τον χώρο που καλούνται να υπηρετήσουν και δεν γνωρίζουν τίποτε (ή σχεδόν τίποτε) γι' αυτόν. Το μόνον τους προσόν είναι η κομματική τους ταυτότητα, η συγγένεια, η κουμπαριά, η φιλία με πρόσωπα υψηλά ιστάμενα στην κομματική ιεραρχία. Οι... αλεξιπτωτιστές αυτοί, καθώς είναι άσχετοι με τον χώρο που αναλαμβάνουν, υποχρεωτικά καταφεύγουν στις συμβουλές προσώπων που οι ίδιοι επιλέγουν είτε επειδή τα θεωρούν κατάλληλα είτε επειδή διαθέτουν γι' αυτά συστάσεις από τον κομματικό μηχανισμό. Σε κάθε περίπτωση οι αξιωματούχοι αυτοί δεν είναι σε θέση να κρίνουν ποιες από τις εισηγήσεις που δέχονται για διάφορα θέματα είναι η καταλληλότερη. Τα πράγματα χειροτερεύουν αν τυχόν κάποιος από τους φανερούς ή μυστικούς αυτούς συμβούλους, που κατά κανόνα είναι μέλη ή οπαδοί του κυβερνώντος κόμματος, βρίσκει την ευκαιρία να βγάλει τα... απωθημένα του εναντίον υπηρεσιακών παραγόντων που όσο διάστημα ήταν στην εξουσία το αντίπαλο κόμμα τον είχαν στο περιθώριο ή εναντίον προσώπων που γενικά δεν συμπαθεί. Οι συμβουλές και οι εισηγήσεις του, βάσει των οποίων συχνά παίρνονται και οι διάφορες αποφάσεις ή γίνονται μεταθέσεις, αποσπάσεις κτλ., βασίζονται στην περίπτωση αυτή σε κριτήρια που δεν έχουν καμία σχέση με το συμφέρον της υπηρεσίας. Αυτό φάνηκε και κατά τις καταστροφικές πυρκαϊές του καλοκαιριού που έπληξαν κυρίως την Πελοπόννησο. Άτομα που επελέγησαν να διευθύνουν καίρια πόστα αποδείχθηκαν ανέτοιμα να αντιμετωπίσουν τις έκτακτες καταστάσεις που προέκυψαν. Επομένως η περιφρόνηση της αξιοκρατίας που παρατηρείται σε χώρους της κρατικής μηχανής οφείλεται πρωτίστως στην έλλειψη κανόνων αξιοκρατίας που χαρακτηρίζει τα ίδια τα κόμματα εξουσίας.
Είναι τοις πάσι γνωστόν ότι στην ελληνική κοινωνία το ρουσφέτι αποτελεί κυρίαρχο παράγοντα και μία από τις κύριες αιτίες γι' αυτό το φθοροποιό φαινόμενο είναι ο τρόπος εκλογής των βουλευτών. Οι περισσότεροι ψηφοφόροι δεν είναι δυνατόν να γνωρίζουν ποιος είναι ο καταλληλότερος από τους υποψηφίους, ενώ πλήθος είναι και εκείνοι που επιδιώκουν να έχουν τον... βολευτή τους. Η κατάργηση του ισχύοντος συστήματος της άγρας ψήφου από τους υποψήφιους βουλευτές θα ξαναδώσει, χωρίς αμφιβολία, ένα σημαντικό μέρος της χαμένης αξιοπιστίας του στο πολιτικό σύστημα της χώρας. Κατά καιρούς ακούγονται προτάσεις προς την κατεύθυνση αυτή, οι οποίες συναντούν ωστόσο λυσσαλέες αντιδράσεις. Τα όποια θετικά στοιχεία έχει το ισχύον σύστημα ακυρώνονται μπροστά στο πλήθος των αρνητικών παρενεργειών που προκαλεί. Από αυτό πηγάζουν ο ευτελισμός του θεσμού της αξιοκρατίας, οι ύποπτες συνδιαλλαγές, τα αμαρτωλά ρουσφέτια και πολλά άλλα. Το ισχύον σύστημα είναι αυτό που αντιμάχεται το Α.Σ.ΕΠ. Έναν θεσμό που, αν και οδηγεί τη χώρα μπροστά, εν τούτοις από την πρώτη ημέρα της ψήφισής του στο Κοινοβούλιο δέχεται τα πυρά βουλευτών που αποβλέπουν όχι στη βελτίωσή του αλλά στην αποδυνάμωσή του.
Από την άλλη, ο κίνδυνος που ελλοχεύει με την καθιέρωση της λίστας να καταστούν τα κόμματα έρμαια των βουλών των εκάστοτε αρχηγών τους μπορεί να εξουδετερωθεί με τη θέσπιση στους εσωτερικούς κομματικούς κανονισμούς συγκεκριμένων διατάξεων. Σύμφωνα με αυτές, η επιλογή των υποψηφίων και η σειρά κατάταξής τους στα ψηφοδέλτια δεν θα αποτελούν αποκλειστικές αρμοδιότητες του αρχηγού. Οφείλουν, δηλαδή, τα ίδια τα κόμματα να λειτουργούν πιο δημοκρατικά και αξιοκρατικά. Για να συμβεί βέβαια αυτό ούτε τα κόμματα θα πρέπει να προσλαμβάνονται ως οικογενειακές επιχειρήσεις ούτε να καλλιεργείται η άποψη ότι κάποιες οικογένειες, «ελέω Θεού», έχουν ορισθεί να κυβερνούν εσαεί τον τόπο αυτόν.
Μιχάλης. Α Τιβέριος
Ο κ. Μιχάλης Α. Τιβέριος είναι καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΑΠΘ.
Εφημερίδα το Βήμα | Κυριακή 4 Νοεμβρίου 2007
Άσκηση
Για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου, δώστε από μία συνώνυμη, με βάση τη σημασία που έχουν στο κείμενο : βασικές, σαφήνεια, ανησυχητικό, κίνητρο, συμβουλές, ανέτοιμα, πρωτίστως, ελλοχεύει, έρμαια, θέσπιση
Ακόλουθα, αντιστοιχίστε τις δύο στήλες, για να δείτε ενδεικτικές απαντήσεις.
Γράψτε το σωστό γράμμα στον κενό χώρο της αριστερής στήλης. Αφού απαντήσετε σε όλα, ελέγξτε τις απαντήσεις σας.
Γράψτε το σωστό γράμμα στον κενό χώρο της αριστερής στήλης. Αφού απαντήσετε σε όλα, ελέγξτε τις απαντήσεις σας.
Πνευματικά Δικαιώματα : Κώστας Ζακυνθινός 2010
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου