Άσκηση γραμματικής πολλαπλών επιλογών στο τέλος του κειμένου
Βαθμός δυσκολίας του κειμένου : 1 2 3 4
Συντακτικά φαινόμενα : Ειδικές και υποθετικές προτάσεις, απρόσωπη σύνταξη, μετοχές
Κείμενο
Ἴσως οὖν ἄν τις εἴποι· Σιγῶν δὲ καὶ ἡσυχίαν ἄγων͵ ὦ Σώκρατες͵ οὐχ οἷός τ΄ ἔσῃ ἡμῖν ἐξελθὼν ζῆν; τουτὶ δή ἐστι πάντων χαλεπώτατον πεῖσαί τινας ὑμῶν. Ἐάντε γὰρ λέγω ὅτι τῷ θεῷ ἀπειθεῖν τοῦτ΄ ἐστὶν καὶ διὰ τοῦτ΄ ἀδύνατον ἡσυχίαν ἄγειν͵ οὐ πείσεσθέ μοι ὡς εἰρωνευομένῳ· ἐάντ΄ αὖ λέγω ὅτι καὶ τυγχάνει μέγιστον ἀγαθὸν ὂν ἀνθρώπῳ τοῦτο͵ ἑκάστης ἡμέρας περὶ ἀρετῆς τοὺς λόγους ποιεῖσθαι καὶ τῶν ἄλλων περὶ ὧν ὑμεῖς ἐμοῦ ἀκούετε διαλεγομένου καὶ ἐμαυτὸν καὶ ἄλλους ἐξετάζοντος͵ ὁ δὲ ἀνεξέταστος βίος οὐ βιωτὸς ἀνθρώπῳ͵ ταῦτα δ΄ ἔτι ἧττον πείσεσθέ μοι λέγοντι.
Εισαγωγικό σημείωμα
Στο έργο του Πλάτωνα Ἀπολογία Σωκράτους παρουσιάζεται η απολογία του Σωκράτη στη δίκη που τον οδήγησε στο τραγικό τέλος του. Τότε ο Πλάτωνας ήταν 28 ετών και ήταν ήδη εννέα χρόνια μαθητής του Σωκράτη. Στο συγκεκριμένο χωρίο, ο Σωκράτης εξηγεί στους δικαστές για ποιο λόγο δεν μπορεί να αποσυρθεί και να ζήσει μια ήσυχη ζωή, γλιτώνοντας το θάνατο.
Λεξιλόγιο
ἡσυχίαν ἄγω : ησυχάζω, είμαι ήσυχος ή φιλήσυχος, ζω ήσυχα
οἷός τ΄ εἰμί : είμαι ικανός
πείθω τινά τι : πείθω κάποιον ως προς κάτι
χαλεπός : δύσκολος
τουτί : τοῦτο + ί : οὗτοσί, ταυτηί, τουτί
ἐάντε : ἐάν τε
ἀπειθέω -ῶ τινι : δεν υπακούω σε κάποιον
αὖ : πάλι
ἧττον : λιγότερο
Ανιχνευτικά ερωτήματα για την κατανόηση του κειμένου
Γιατί ο Σωκράτης δεν μπορεί να σιωπήσει, να αποσυρθεί στην ιδιωτική ζωή του και να αποφύγει το θάνατο ;
Συντακτικές επισημάνσεις
Σιγῶν καὶ ἄγων : τροπικές μετοχές
ζῆν : τελικό απαρέμφατο σε θέση υποκειμένου στην απρόσωπη έκφραση «οὐχ οἷός τ΄ ἔσῃ»
ἐξελθὼν : χρονική μετοχή
ἡμῖν : αντικείμενο στο «ἐξελθὼν»
τουτὶ : αιτιατική της αναφοράς
πάντων : γενική διαιρετική
πεῖσαί : τελικό απαρέμφατο σε θέση υποκειμένου στο «χαλεπώτατόν ἐστιν»
ἀπειθεῖν : κατηγορούμενο στο «τοῦτ΄»
τῷ θεῷ : αντικείμενο στο «ἀπειθεῖν»
ἄγειν : τελικό απαρέμφατο σε θέση υποκειμένου στην απρόσωπη έκφραση «ἀδύνατον [ ἐστι ]»
ὡς εἰρωνευομένῳ : αιτιολογική μετοχή υποκειμενικής αιτιολογίας
ὂν : κατηγορηματική μετοχή
ἀγαθὸν : κατηγορούμενο
ἀνθρώπῳ : δοτική προσωπική χαριστική
ποιεῖσθαι : τελικό απαρέμφατο σε θέση επεξήγησης στο «τοῦτο»
ἡμέρας : γενική ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου
ἑκάστης : κατηγορηματικός προσδιορισμός στο «ἡμέρας»
ὅτι καὶ τυγχάνει μέγιστον ἀγαθὸν ὂν ἀνθρώπῳ τοῦτο͵ ἑκάστης ἡμέρας περὶ ἀρετῆς τοὺς λόγους ποιεῖσθαι καὶ [ περί ] τῶν ἄλλων … ὁ δὲ ἀνεξέταστος βίος οὐ βιωτὸς ἀνθρώπῳ : δύο δευτερεύουσες ειδικές προτάσεις
περὶ ὧν ὑμεῖς ἐμοῦ ἀκούετε διαλεγομένου καὶ ἐμαυτὸν καὶ ἄλλους ἐξετάζοντος : δευτερεύουσα αναφορική πρόταση
διαλεγομένου καὶ ἐξετάζοντος : κατηγορηματικές μετοχές συνημμένες στο αντικείμενο του ρήματος «ἀκούετε» , το «ἐμοῦ»
ἐμαυτὸν καὶ ἄλλους : αντικείμενα στη μετοχή «ἐξετάζοντος»
μοι : αντικείμενο στο «πείσεσθε»
λέγοντι : αναφορική μετοχή
ταῦτα : αιτιατική της αναφοράς
Μετάφραση
Ίσως λοιπόν κάποιος θα έλεγε : « Δεν μπορείς, Σωκράτη, αφού φύγεις από μας, να ζήσεις κρατώντας το στόμα σου κλειστό, περνώντας μια ήσυχη ζωή;» Σ’ αυτό το θέμα είναι το πλέον δύσκολο να πείσω κάποιους από σας. Γιατί, αν (σας) πω ότι αυτό σημαίνει να παρακούω το θεό και λόγω αυτού ότι είναι αδύνατον να ζω ήσυχος, δε θα με πιστέψετε, με την ιδέα ότι σας ειρωνεύομαι. Εάν πάλι πω ότι για έναν άνθρωπο συμβαίνει να είναι το μεγαλύτερο αγαθό αυτό, να μιλάει δηλαδή κάθε μέρα για την αρετή και για άλλα θέματα, για τα οποία εσείς με ακούτε να συζητώ και να εξετάζω τον εαυτό μου και τους άλλους, και ότι η ζωή χωρίς να τα εξετάζει κάποιος αυτά είναι ζωή που δεν αξίζει να τη ζει κανείς, τότε θα με πιστέψετε ακόμα λιγότερο σ΄ αυτά που σας λέω.
΄Ασκηση
Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου