Βαθμός δυσκολίας του κειμένου : 1 2 3 4
Συντακτικά φαινόμενα : Δίπτωτα Ρήματα
Κείμενο
Ὑπὲρ ὧν ἅπαντας ὑμᾶς ἱκετεύομεν ἀποδοῦναι τὴν χώραν ἡμῖν καὶ τὴν πόλιν͵ τοὺς μὲν πρεσβυτέρους ὑπομιμνήσκοντες ὡς οἰκτρὸν τοὺς τηλικούτους ὁρᾶσθαι δυστυχοῦντας καὶ τῶν καθ΄ ἡμέραν ἀποροῦντας͵ τοὺς δὲ νεωτέρους ἀντιβολοῦντες καὶ δεόμενοι βοηθῆσαι τοῖς ἡλικιώταις καὶ μὴ περιιδεῖν ἔτι πλείω κακὰ τῶν εἰρημένων παθόντας. Ὀφείλετε δὲ μόνοι τῶν Ἑλλήνων τοῦτον τὸν ἔρανον͵ ἀναστάτοις ἡμῖν γενομένοις ἐπαμῦναι. Καὶ γὰρ τοὺς ἡμετέρους προγόνους φασὶν ἐκλιπόντων τῶν ὑμετέρων πατέρων ἐν τῷ Περσικῷ πολέμῳ ταύτην τὴν χώραν μόνους τῶν ἔξω Πελοποννήσου κοινωνοὺς ἐκείνοις τῶν κινδύνων γενομένους συνανασῶσαι τὴν πόλιν αὐτοῖς.
Εισαγωγικό σημείωμα
Στο έργο «Πλαταϊκός» του Ισοκράτη, αντιπροσωπεία από τις Πλαταιές παρουσιάζεται στην Αθήνα, ζητώντας βοήθεια, ώστε να μην καταστραφούν από τους Θηβαίους, μετά τη νίκη των τελευταίων στα Λεύκτρα της Βοιωτίας ( 371π.χ. ) επί των αήττητων έως τότε Σπαρτιατών. Στο συγκεκριμένο χωρίο, οι Πλαταιείς κάνουν επίκληση στο συναίσθημα των Αθηναίων, αλλά και τους υπενθυμίζουν τη βοήθεια που τους παρείχαν κατά τη διάρκεια των περσικών πολέμων.
Λεξιλόγιο
πρέσβυς -εως ( συνήθως στους ποιητές) και πρεσβύτης ( συνήθως στους πεζογράφους) : ο προγενέστερος, ο μεγαλύτερος στην ηλικία, ο γέροντας. Παραθετικά : πρεσβύτερος, α, ον και πρεσβύτατος, η, ον
ὑπομιμνῄσκω : υπενθυμίζω κάτι, θυμίζω, αναφέρω
τηλικοῦτος, τηλικαύτη, τηλικοῦτο(ν) : τόσο μεγάλης ηλικίας, αυτός που έχει τέτοια ηλικία
ἀπορέω -ῶ τινος : στερούμαι κάτι
ἀντιβολέω-ῶ : παρακαλώ, ικετεύω, εκλιπαρώ
δέομαι + τελικό απαρέμφατο : παρακαλώ να
ἡλικιώτης- ου : συνομήλικος
περιοράω -ῶ + κατηγορηματική μετοχή : ανέχομαι, επιτρέπω να
ἔρανος, ου : συνεισφορά, χάρη, ανταπόδοση χάρης
ἀνάστατος γίγνομαι : εκδιώκομαι από την πατρίδα μου, ερημώνομαι, λεηλατούμαι
ἐπαμύνω τινί : σπεύδω να βοηθήσω κάποιον
ἐκλείπω τήν χώραν : εγκαταλείπω τη χώρα
κοινωνός, ὁ : συμμέτοχος
συνανασώζω : ανακτώ κάτι χαμένο μαζί με κάποιον
Ανιχνευτικά ερωτήματα για την κατανόηση του κειμένου
Οι Πλαταιείς επικαλούνται το συναίσθημα και τη λογική των Αθηναίων. Να εντοπίσετε τα αντίστοιχα χωρία.
Συντακτικές επισημάνσεις
Ὑπὲρ ὧν : εμπρόθετος προσδιορισμός του αναγκαστικού αιτίου
ἅπαντας ὑμᾶς ἱκετεύομεν … τοὺς μὲν πρεσβυτέρους … τοὺς δὲ νεωτέρους : επιμεριστική παράθεση, σχήμα καθ’ όλον και μέρος
τὴν χώραν … καὶ τὴν πόλιν : άμεσα αντικείμενα στο «ἀποδοῦναι»
ὡς οἰκτρὸν τοὺς τηλικούτους ὁρᾶσθαι δυστυχοῦντας καὶ τῶν καθ΄ ἡμέραν ἀποροῦντας : δευτερεύουσα ειδική πρόταση σε θέση έμμεσου αντικειμένου στο «ὑπομιμνήσκοντες»
ὁρᾶσθαι : τελικό απαρέμφατο σε θέση υποκειμένου στην απρόσωπη έκφραση «οἰκτρὸν ἐστι»
δυστυχοῦντας : κατηγορηματική μετοχή
τῶν καθ΄ ἡμέραν : αντικείμενο στο «ἀποροῦντας»
παθόντας : κατηγορηματική μετοχή
τῶν εἰρημένων : επιθετική μετοχή σε θέση γενικής συγκριτικής
ἐπαμῦναι : τελικό απαρέμφατο σε θέση επεξήγησης στο «ἔρανον»
ἀναστάτοις : κατηγορούμενο
ἡμῖν : υποκείμενο στη μετοχή «γενομένοις» και αντικείμενο στο «ἐπαμῦναι»
ἐκλιπόντων : γενική απόλυτη χρονική μετοχή
προγόνους : υποκείμενο στο «συνανασῶσαι»
συνανασῶσαι : ειδικό απαρέμφατο σε θέση αντικειμένου στο «φασὶν»
κοινωνοὺς : κατηγορούμενο
ἐκείνοις : δοτική αντικειμενική από το «κοινωνοὺς»
τῶν κινδύνων : γενική αντικειμενική από το «κοινωνοὺς»
Μετάφραση
Γι’ αυτούς τους λόγους σάς ικετεύουμε να μας δώσετε πίσω τη γη και την πόλη μας, θυμίζοντας στους γεροντότερους ότι είναι θλιβερό να βλέπει κάποιος ανθρώπους τέτοιας ηλικίας να δυστυχούν και να στερούνται τα απαραίτητα και ικετεύοντας και παρακαλώντας τους νεώτερους να βοηθήσουν τους συνομήλικούς τους και να μην επιτρέψουν να πάθουν ακόμη περισσότερα κακά από όσα έχουν αναφερθεί. Και μας οφείλετε, μόνοι από όλους τους Έλληνες, αυτή τη χάρη, να μας βοηθήσετε δηλαδή, τη στιγμή που έχουμε εκδιωχθεί από την πατρίδα μας. Γιατί λένε ότι, όταν οι πατέρες σας, στον πόλεμο με τους Πέρσες, εγκατέλειψαν αυτή τη χώρα, οι πρόγονοί μας, μόνοι από τους εκτός Πελοποννήσου Έλληνες, αφού μοιράστηκαν μαζί τους τους κινδύνους, τους βοήθησαν να πάρουν πίσω την πόλη τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου